عمل جراحی آرتروسکوپی (Arthroscopy)

برخلاف اینکه آرتروسکوپی به‌عنوان «عمل جراحی» شناخته می‌شود اما با سایر عمل‌های جراحی که تابه‌حال دیده‌اید متفاوت است. این عمل برخلاف سایر جراحی ها٬ عملی بسته نامیده می شود. عمل بسته به این معنی است که نیازی نیست پزشک بخش بزرگی از بدن شمارا توسط تیغ جراحی باز کند. در واقع آرتروسکوپی یک عمل سرپایی است و خیلی زود می‌توانید پس از عمل به روال قبلی زندگی خودتان بازگردید. حتی اقدامات و مراقبت های مورد نیاز پس از عمل نیز ساده تر از دیگر جراحی هاست. برای آنکه بیشتر با Arthroscopy آشنا شوید٬ به ادامه مطلب توجه بفرمایید.

هدف ما در بخش مقالات وب‌سایت دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی آرتروسکوپی افزایش آگاهی شما از مراحل و روند جراحی زانو و جراحی شانه است تا ترس شما از این فرآیند کاهش یابد. اکثر مراجعین به آقای دکتر ابراهیم زاده به دلیل ترس بی‌مورد از این عمل، درمان خود را به تعویق انداخته اند و این مورد باعث بدتر شدن اوضاع شده. ترس از عمل هم به دلیل عدم آگاهی از فرآیند آن است. شما می‌توانید نظر بیماران مراجعه کننده به آقای دکتر را در صفحه نظرات بیماران بخوانید.

جراحی آرتروسکوپی (Arthroscopy) چیست؟

واژه آرتروسکوپی از کنار هم قرار گرفتن دو واژه آرتو Arthro به معنی دیدن و اوسکوپی Scopy به معنی مفصل ساخته شده است. جراحی آرتروسکوپی یک روش مدرن برای تشخیص و درمان بیماری های مفصلی مثل شانه و زانو استفاده می شود. در این روش جراح متخصص با استفاده از یک دوربین بسیار کوچک و ابزار برش وارد قسمت آسیب دیده می‌شود و به مشاهده و درمان محل مورد نظر می‌پردازد.

بیشتر بخوانید: انواع جراحی شانه کدامند؟

دستگاه آرتروسکوپی چیست وچگونه کار می‌کند؟

آرتروسکوپ به میله ای تو خالی گفته می شود که درون آن یک دوربین کوچک بسیار دقیق تعبیه شده است. برای اینکه دید واضح تری داشته باشد، تعداد زیادی عدسی درون این لوله قرار گرفته است. علاوه براین این لوله مجهز به یک منبع نور شده تا هرآنچه داخل بدن وجود دارد را بتوان توسط دوربین دید.
پزشک جراح به وسیله لوله آرتروسکوپی که وارد بدن می کند، داخل بدن بیمار را روی مانیتور مقابلش مشاهده کرده و به درمان یا معاینه می پردازد. آرتروسکوپ تمامی بافت ها و مفصل های مقابل خودش را از طریق دوربین تعبیه شده به مانیتور پزشک منتقل می کند تا پزشک بتواند آنچه را که با چشم غیر مسلح مشاهده نمی شود را معاینه کند.

کاربرد جراحی آرتروسکوپی در تشخیص و درمان بیماری‌ها

همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، عمل آرتروسکوپی هم می تواند جنبه معاینه و تشخیص داشته باشد و هم مداوا و درمان. از جمله عواملی که پزشک ممکن است این عمل را لازم بداند، موارد زیر است:

تشخیص بیماری‌های مفصلی

در صورتی که روش های غیر تهاجمی مثل عکس برداری، ام آر آی و … نتوانند تشخیص دهند، پزشک ارتوپد از روش جراحی آرتروسکوپی کمک می گیرد.

آرتروز

آرتروز زانو زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان‌ها به یکدیگر ساییده شده و امکان جذب‌فشار و شوک توسط غضروف‌ها از بین رفته باشد. درنتیجه این سایش باعث درد زانو، ورم، سفت‌شدن، کاهش‌دامنه حرکتی‌ زانو و بعضا موجب تشکیل یک ضایعه‌ اضافی‌ استخوانی در محل زانو و صدا دادن زانو می‌شود. آرتروز که یک بیماری مفصلی است که می تواند توسط این روش جراحی درمان شود. پزشک از این روش برای درمان انواع آرتروز مثل درمان آرتروز آرنج، آرتروز زانو، آرتروز مچ دست، آرتروز شانه و … استفاده می شود.

هزینه عمل جراحی آرتروز زانو

درمان پارگی لیگامان‌ها

یکی از روش هایی که دردسر کمتری دارد، استفاده از آرتروسکوپی برای درمان پارگی لیگامان ها است. این روش نیازی به جراحی باز نداشته و به صورت سرپایی انجام می شود.

ترمیم یا خارج کردن غضروف‌های آسیب‌دیده

در این عمل تنها دو میله باریک واردبدن شده و پزشک می‌تواند به‌راحتی و با کمترین میزان جراحت غضروفی را که به‌هرعلتی دچارمشکل‌‌شده را ترمیم و یا از بدن خارج‌کند. مخصوصا غضروف مفاصل زانو که بیشتر از بقیه اعضا دچار آسیب می شود. از جمله مشکلات مرسوم دیگر که توسط روش آرتروسکوپی قابل درمان است، مشکلات کشکک زانو و التهاب و عفونت مفاصل یا پوشش داخلی آن ها است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید پزشکان حتی برای پیوند غضروف زانو نیز از این روش درمان استفاده می کنند.

خارج کردن بافت های آسیب دیده

همانطور که پیشتر توضیح دادیم، برای عمل های جراحی ترمیمی مفاصل و یا خارج کردن مفاصل زانو و بافت های ملتهب نیز از این روش استفاده می شود.

ترمیم مینیسک زانو

یکی از رایج ترین عمل هایی که از آرتروسکوپی استفاده می شود، جراحی مینیسک زانو است. به دلیل آسیب های بیشتری که به زانو وارد می شود استفاده از این نوع جراحی به منظور کاهش میزان جراحت و کوتاه شدن مدت نقاهت استفاده می شود. در ویدیوی زیر به طور کامل روش جراحی آرتروسکوپی ترمیم مینیسک زانو را مشاهده می‌کنید:

پارگی مینیسک زانو، تشخیص و راه‌های درمان

مشکلات ناشی از ساییدگی

از عمل آرتروسکوپی علاوه بر مفاصل و بافت‌های آسیب‌دیده، می توان برای استخوان‌های آسیب دیده و ساییده شده نیز مفید باشد و حتی برای جا انداختن برخی شکستگی های ناحیه زانو نیز می توان از این روش بهره برد. به علاوه برای برخی مشکلات ستون فقرات نیز می توان از این عمل استفاده کرد.

تومور

امروزه از درمان به‌وسیله جراحی آرتروسکوپی برای برداشتن تومور و قسمت‌های آسیب‌دیده نیز استفاده می‌شود. تومور های خوش خیم و تروماها در قسمت هایی از بدن مانند ستون فقرات و … را می توان با استفاده از این روش درمان کرد.

جراحی آرتروسکوپی تشخیصی چیست؟

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، برخی از عمل‌هایی که توسط دستگاه آرتروسکوپی انجام می‌شوند جنبه ترمیمی داشته و برای عارضه‌هایی مثل ترمیم بافت یا غضروف آسیب‌دیده انجام می‌شوند و برخی دیگر با هدف تشخیص مشکل بیمار توسط پزشک تجویز می‌شوند.
گاهی اوقات پیش می آید که بیمار درد یا مشکلی را در یکی از اندام های خود حس می کند. در اینجا پزشک برای تشخیص مشکل ابتدا سراغ رادیوگرافی رفته و از دستگاه‌هایی مثل ام‌آر‌آی و سی‌تی‌اسکن و … استفاده می کند. چنانچه با استفاده از این دستگاه‌ها بیماری تشخیص‌ داده‌نشد، پزشک سراغ دستگاه آرتروسکوپی می رود.

این روش نیز مانند آندوسکوپی است که پزشک توسط یک لوله برای مشاهده یا تشخیص مشکل از آن استفاده می کند. در واقع زمانی که هدف تشخیصی باشد، آرتروسکوپی بهترین نوع دستگاه تشخیصی است.

بیشتر بخوانید: خدمات جراحی شانه

جراحی آرتروسکوپی برای چه اعضایی انجام می‌شود؟

با استفاده ازاین‌روش نمی‌توان برای اعضای داخلی شکم که بسیار پیچیده‌هستند استفاده‌کرد و بیشتر برای اعضای باریک‌تر مثل زانو، ستون فقرات، شانه، آرنج و ران و استخوان لگن از آن استفاده‌می‌شود. همچنین برای تشخیص یا درمان مچ دست و یا غضروف مچ دست نیز استفاده می شود. این دستگاه به‌دلیل دارا بودن لوله‌های باریک و کوتاه به‌راحتی به‌بخش آسیب‌دیده دست پیدا می کند و پزشک تسلط کافی بر روی بافت ها و مفاصل خواهد داشت.

جراحی شانه

روند عمل جراحی آرتروسکوپی چگونه پیش می رود؟

عمل آرتروسکوپی به صورت سرپایی انجام می شود. اما با این حال بیشتر اوقات پزشک مربوطه تشخیص می دهد که با استفاده از بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی در نخاع برای انجام این عمل استفاده می کند. لذا باید برای انجام این عمل بیمار باید حداقل ۸ ساعت قبل از عمل چیزی نخورد و نیاشامد. در این روش، پزشک یک شکاف خیلی کوچک روی موضع ایجاد کرده و به اندازه ای است که تنها لوله آرتروسکوپ بتواند از روی آن عبور کند. این لوله در سر خود یک دوربین دارد و پزشک می تواند درون بدن بیمار را روی مانیتور اتاق عمل ببیند.
برای اینکه دید پزشک ارتوپد از بدن بیمار بهتر، یک لوله دیگر که اندازه مشابه آرتروسکوپ دارد نیز وارد بدن بیمار کرده و این لوله مایعی وارد بدن کرده که به دی پزشک کمک خواهد کرد.

در صورتی که عمل آرتروسکوپی برای تشخیص باشد، در همین جا تمام می شود و پزشک بر اساس آنچه روی مانیتور مشاهده می کند، به مشکل بیمار پی می برد. اما در صورتی که عمل درمانی باشد، لازم است یک یا چند شکاف کوچک دیگر نیز ایجاد شود و از داخل آن وسایل جراحی مثل تیغ جراحی یا ابزار مورد نیاز دیگر را وارد کند.
درانتها نیز با چند بخیه‌کوچک، شکاف‌ها بسته می‌شوند. تمام عمل آرتروسکوپی نهایتا یک ساعت به طول می انجامد و بعد از اتمام عمل دوران نقاهت کمی داشته وبعد از یکی ددو ساعت می تواند به خانه برگردد.

مزایای آرتروسکوپی

از آنجا که عمل ارتروسکوپی یک‌ عمل بسته و سرپایی بوده، نسبت‌ به‌عمل‌های دیگر مزیت‌های بسیاربیشتری خواهد‌ داشت. به طور مثال:
تشخیص مشکلات مفصل درصورتی‌که با روش‌های دیگر تشخصی داده‌نشود.
دوران نقاهت کمتر و آسیب کمتر به بافت های مجاور
درد کمتر و عدم نیاز به بستری شدن بیمار
بازگشت سریعتر بیمار به زندگی عادی

عمل آرتروسکوپی زانو چه خطرات و عوارضی دارد؟

عمل آرتروسکوپی زانو چه خطرات و عوارضی دارد؟

جراحی آرتروسکوپی زانو به روشی گفته می‌شود که جراح با ایجاد یک سوراخ بسیار کوچک یک لوله که سر آن دوربین قرار دارد (آرتروسکوپ) را وارد ناحیه زانو می‌کند و از دو شیار بسیار کوچک دو لوله دیگر که ابزار جراحی در سر آن قرار دارد وارد پوست می‌شود. عمل آرتروسکوپی زانو خطر بسیار کمی برای بیمار دارد (تقریبا بی‌خطر است)، اما با توجه به هر فرد و نوع عارضه که به پزشک مراجعه کرده، عوارض و خطرات متفاوتی وجود دارد.

خطرات و عوارض عمل آرتروسکوپی زانو

در حالیکه جراحی آرتروسکوپی یک عمل کم خطر است اما ممکن است عوارضی همچون آسیب عصبی، عفونت،  لخته شدن خون (که موجب ترومبوز و آمبولی و …‌میشود) و یا حمله قبلی و سکته و … را به همراه داشته باشد.

• عفونت
• ترومبوفلبیت (لخته در ورید)
• آسیب شریان خونریزی بیش از حد (خونریزی)
• واکنش آلرژیک به بیهوشی
• آسیب عصبی
• بی حسی در محل‌های برش
• درد مداوم در ساق پا

در ادامه به هر کدام از این موارد پرداخته شده است.

آسیب عصبی

جراحی با ایجاد سه برش کوچک شروع می‌شود و جراح ارتوپد از طریق یک برش دوربین و از دو برش دیگر ربات‌های جراحی را وارد محل مورد نظر می‌کند. جراحی با برش قدامی باعث درد کمتر و بهبود سریع‌تر و از بین نرفتن بافت عضله می‌شود. آرتروسکوپی ریسک آسیب به اعصاب اصلی و رگ‌ها را بسیار کاهش می‌دهد. این اعصاب پشت زانو هستند اما ممکن است در زمان بخیه زدن مینیسک زانو هنگام درمان کیست مینیسک زانو، آسیب عصبی رخ دهد. مهم‌ترین کاری که می‌توان برای جلوگیری از این امر انجام داد، انتخاب یک جراح با تجربه و ماهر برای انجام عمل آرتروسکوپی زانو است.

عفونت

همانطور که در عکس زیر می‌بینید، محل جراحی بسیار کوچک است و بسته شدن ناحیه زخم معمولا خیلی سریع رخ می‌دهد که این امر باعث کاهش خطر عفونت می‌شود. عفونت سطحی به دلیل مجاورت هوا محتمل‌تر است، اما ممکن است عفونت در محل مفصل اتفاق بیوفتد و عمیق باشد. با اینکه عفونت عمیق یک مسئله بسیار جدی است اما احتمال بروز آن از عفونت سطحی کمتر است. یکی از کارهایی که در روزهای پس از عمل که بیمار در مرکز درمانی بستری است انجام می‌شود، بررسی ناحیه جراحی و جلوگیری از ایجاد هر نوع عفونت است.

لخته شدن خون، یکی از عوارض عمل آرتروسکوپی زانو است

اگر اختلال خونی ندارید اصلا نگران نباشید، احتمال بروز این عارضه برای شما بسیار کم است. مراجعین دارای اختلالات ژنتیکی و بیماری‌های خونی بیشتر مستعد لخته شدن خون پس از انجام عمل جراحی هستند. بی تحرکی پس از جراحی برای بیماران مسن خطرناک است و باید به سرعت تمرینات فیزیوتراپی و بازتوانی خود را انجام دهند و داروهای ضد انعقاد را مصرف کنند تا از لخته شدن خون جلوگیری شود. خون لخته شده ممکن است به ارگان‌های حیاتی برسد و صدماتی همچون آمبولی ریه، سکته قبلی و یا مغزی را به دنبال داشته باشد.

فوت

جراحی آرتروسکوپی و آرتروپلاستی زانو یک عمل به کلی امن به حساب می‌آید و آمار مرگ به خاطر آن بسیار پایین است. طبق آمار، میزان فوت بر اثر جراحی آرتروسکوپی زانو در 30 روز بعد از عمل 0.008 درصد است.

حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه

این مورد هم یکی از عوارض جراحی زانو است که به خاطر التهابی که در بدن بیمار پس از جراحی شکل می‌گیرد اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری از آن تمامی آزمایشات لازم به تجویز پزشک جراح قبل از انجام جراحی انجام می‌شود. بیمار معمولا 3 تا 4 روز را در بیمارستان بستری می‌ماند تا این موارد تحت نظر تیم جراحی کنترل شود.

تفاوت آرتروسکوپی و جراحی باز

تفاوت بین جراحی آرتروسکوپی و جراحی باز وقتی صحبت از جراحی های ارتوپدی مانند ترمیم مفاصل می شود، یکی از تصمیمات کلیدی انتخاب بین جراحی آرتروسکوپی و جراحی باز است. هر دو رویکرد مزایا و ملاحظات خود را دارند و درک تفاوت های بین این دو برای بیماران و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ضروری است.

در ادامه این مقاله از وبسایت دکتر ابراهیم زاده جراح و متخصص جراحی آرتروسکوپی، تفاوت‌های بین جراحی‌های آرتروسکوپی و جراحی باز و نتایج آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

جراحی آرتروسکوپی چیست؟ همانطور که در قبل نیز اشاره کردیم، جراحی آرتروسکوپی یک روش کم تهاجمی است که شامل استفاده از یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ برای معاینه و عمل مفصل از طریق برش‌های کوچک است. آرتروسکوپ تصاویر مفصل را به مانیتور ارسال می کند و به جراح اجازه می دهد تا ناحیه آسیب دیده را تجسم کند. سپس از ابزارهای تخصصی برای انجام تعمیرات یا مراحل لازم استفاده می شود.

جراحی باز:

رویکرد سنتی جراحی باز برخلاف آرتروسکوپی، شامل ایجاد یک برش بزرگتر برای دسترسی مستقیم و عمل روی مفصل است. این روش میدان دید وسیع تری را در اختیار جراح قرار می‌دهد و دسترسی راحت تری به مفصل دارد و آن را برای موارد پیچیده مناسب می‌کند.

با این‌حال، جراحی باز ممکن است نیاز به‌تشریح بافت گسترده‌تری داشته باشد و اغلب منجربه دوره‌های بهبودی طولانی‌تر و افزایش درد پس از عمل می‌شود.

تفاوت‌های کلیدی بین جراحی باز و آرتروسکوپی

اندازه برش و جای زخم: جراحی آرتروسکوپی از برش‌های کوچک، معمولاً کمتر از نیم اینچ استفاده می‌کند که منجربه کمترین جای زخم و کاهش خطر عفونت می‌شود. جراحی باز شامل برش های بزرگ تری است که ممکن است منجر به زخم های قابل توجه تر شود.

بیهوشی و اقامت در بیمارستان: روش‌های آرتروسکوپی اغلب می‌تواند تحت بی‌حسی موضعی یا منطقه‌ای انجام شود و به‌بیماران اجازه می‌دهد در همان روز یا پس از یک اقامت کوتاه در بیمارستان به‌خانه بروند.

جراحی باز به طور کلی نیاز به بیهوشی عمومی و دوره بستری طولانی تری دارد.

زمان ریکاوری: جراحی آرتروسکوپی معمولاً شامل دوره‌های نقاهت کوتاه‌تری در مقایسه با جراحی باز است. بیمارانی که تحت آرتروسکوپی قرار می‌گیرند اغلب درد کمتری را تجربه می‌کنند، تورم بعد از عمل کاهش می‌یابد و می‌توانند فعالیت‌های معمول خود را زودتر از سر بگیرند.

عوارض و خطرات: جراحی آرتروسکوپی در مقایسه با جراحی باز خطر عوارض کمتری مانند عفونت، از دست دادن خون و آسیب عصبی را به همراه دارد. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که انتخاب روش به شرایط خاص و توصیه جراح بستگی دارد.

آیا جراحی آرتروسکوپی بهتر است؟

پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی از جمله وضعیت بیمار، مفصل درگیر و تخصص جراح بستگی دارد. جراحی آرتروسکوپی اغلب برای موارد کمتر پیچیده ترجیح داده می‌شود، که امکان بهبودی سریع‌تر، کاهش اسکار و کمترین اختلال در بافت‌های اطراف را فراهم می‌کند.

با این‌حال، جراحی باز ممکن است برای شرایط پیچیده خاصی که نیاز به تجسم مستقیم و تعمیرات گسترده است، ضروری باشد. با تمرکز بر تکنیک‌های کم تهاجمی، بیمارستان های تخصصی روش‌های آرتروسکوپی پیشرفته را برای بهبود نتایج بیمار، به حداقل رساندن ناراحتی و بهبود سریع‌تر ارائه می‌دهد.

هنگام بررسی جراحی های ارتوپدی، درک تفاوت های بین جراحی آرتروسکوپی و جراحی باز بسیار مهم است. درحالی‌که جراحی آرتروسکوپی مزایایی مانند حداقل جای زخم، زمان بهبودی کوتاه‌تر و درد کمتر پس از عمل را ارائه می‌دهد، جراحی باز ممکن است برای موارد پیچیده ضروری باشد.

مراقبت شخصی در طول فرآیند درمان، راحتی و رضایت بیمار را در اولویت قرار می دهد. تیم متخصصان پزشکی دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی آرتروسکوپی تضمین می‌کنند که بیماران ارزیابی‌های کامل قبل از عمل، توضیحات دقیق در مورد روش جراحی و دستورالعمل‌های جامع مراقبت‌های بعد از عمل را دریافت می‌کنند.

جمع بندی

هنگام مقایسه جراحی آرتروسکوپی با جراحی باز، توجه به نیازهای خاص هر بیمار و پیچیدگی شرایط مهم است.

جراحی آرتروسکوپی مزایای متعددی مانند برش‌های کوچک‌تر، بهبودی سریع‌تر و کاهش جای زخم دارد. با این‌حال، جراحی باز ممکن‌است برای موارد پیچیده مناسب‌تر باشد.