جراحی زانو

نشانه‌های درد زانو چیست؟ درمان درد زانو چگونه است؟ چه زمانی به جراحی زانو نیاز داریم؟ تفاوت بین جراحی زانو به صورت آرتروسکوپی و آرتروپلاستی چیست؟ در ادامه با وبسایت دکتر محمد حسین ابراهیم زاده، فوق تخصص جراحی زانو مشهد همراه باشید.

شایع‌ترین دلایل درد زانو را از زبان آقای دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو در ویدیو زیر مشاهده کنید:

جراحی مفصل زانو

جراحی مفصل زانو به روش آرتروپلاستی (Arthroplasty) به‌ عملی گفته می‌شود که مفصل آسیب‌ دیده زانوی بیمار به‌طور کامل جایگزین می‌شود. ازجمله علائمی که بیماران به دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو مشهد مراجعه می‌کنند عبارتند از: درد شدید زانو به دلیل تصادف، ضربه به زانو، ساییدگی و بیماری‌های مزمن و… است که این درد شدید به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور مثال ممکن است احساس درد در پشت زانو، زیر زانو، در قسمت کشکک و یا دیگر قسمت ها باشد که توسط پزشک معاینه شده و اقدامات و درمان های لازم تجویز می‌شود.  

• جراحی تعویض زانو در زمانی انجام می‌شود که این درد روی کیفیت زندگی بیمار تاثیر زیادی گذاشته و آرتریت مفصلی زانو بدون جراحی درمان پذیر نباشد.

عملکرد مفاصلی که جایگزین زانو می شوند، معمولا طول عمر بالایی دارند. اما ممکن است با تمرینات شدید فیزیکی و برداشتن وسایل سنگین و یا داشتن اضافه وزن دچار شکستگی، در رفتگی و یا جداشدگی شود.

جراحی آرتروسکوپی چطور انجام می‌شود؟

در جراحی زانو به روش آرتروسکوپی زانو، یک سوراخ کوچک بر روی پوست بیمار ایجاد شده که امکان مشاهده مفصل زانو آسیب دیده بیمار برای پزشک متخصص فراهم می شود. از آرتروسکوپی برای تشخیص و درمان مشکلات زانو، درد و موارد مرتبط با مفصل زانو استفاده می شود. در این عمل، پزشک یک لوله (آرتروسکوپ) که در سر آن یک دوربین بسیار کوچک قرارگرفته را توسط شکاف بسیار کوچکی وارد مفصل کرده و دو لوله دیگر را نیز از دو شیار دیگر بر روی پوست برای ورود ابزارآلات جراحی و خروج مایعات اضافی به مفصل وارد می‌کند. تصویر دوربین بر روی مانیتور اتاق جراحی نمایش داده می‌شود و پزشک با مشاهده مانیتور، به عمل جراحی می پردازد.

در عمل جراحی به روش آرتروسکوپی پزشک متخصص برای جراحی نیازی به برش‌های بزرگ بر روی پوست نداشته و به‌دلیل کوچک و ظریف بودن ابزار جراحی، برخلاف جراحی‌های باز، می تواند به‌راحتی به عمل بپردازد. برش‌های کوچک موجب درد کمتر و دوران نقاهت بسیار کمتر می‌شود و بیمار زمان کمتری را برای بازگشت به فعالیت‌های عادی روزانه خود خواهد داشت.

جراحی به صورت آرتروسکوپ اغلب به صورت سرپایی انجام می شود. به طوری که بیمار در مدت کوتاهی در حدود چند ساعت قبل از جراحی در بیمارستان بستری شده و بعد از عمل آرتروسکوپی نیز همان روز می تواند از بیمارستان مرخص شود. در ویدیوی زیر به طور کامل روش جراحی آرتروسکوپی ترمیم مینیسک زانو را مشاهده می‌کنید:

بیمار به مدت 8 ساعت قبل از شروع عمل نباید چیزی بخورد و بیاشامد و طول مدت عمل حدود نیم تا یک ساعت طول می‌کشد. اگر در حین جراحی، بیمار بی حسی موضعی داشته باشد و کاملا بیهوش نشده باشد، می تواند با مشاهده مانیتور جراحی، شاهد عمل آرتروسکوپی باشد. در پایان عمل، جراح وسایل جراحی را از شکاف‌های ایجاد شده خارج می‌کند و محل عمل بخیه و پانسمان می‌شود.

مزایای جراحی به روش آرتروسکوپی

اکثر مردم تصور می کنند که جراحی به روش آرتروسکوپی بیشتر برای ورزشکاران قابل استفاده است، اما آرتروسکوپی زانو در درمان بسیاری از مشکلات زانو و راحت تر شدن جراحی و همچنین درد کمتر بیمار پس از جراحی استفاده می شود. این روش زمان ریکاوری کمتری را نیز می طلبد. دوره نقاهت وتاه تر، برش کوچکتر، کاهش التهاب و کاهش هزینه جراحی و عوارض جانبی از جمله مزایای عمل جراحی زانو به روش آرتروسکوپی است.

عمل تعویض مفصل زانو توسط جراح زانو دکتر ابراهیم زاده انجام می‌شود، اما این عامل به تنهایی عامل موفقیت تعویض مفصل زانو نیست. واضح است که بیمار طی مدت زمان مشخصی نیاز به بهبود و معالجه و توانبخشی دارد.

تیم پزشکی، دستورالعمل های لازم را در مورد مراحل بعد از عمل ارائه می دهند که این توضیحات شامل مراقبت های پس از عمل، مراقبت از زخم، تغذیه در دوران نقاهت، تمرینات توانبخشی زیر نظر فیزیوتراپیست و غیره است.

چه زمانی باید جراحی تعویض زانو انجام داد؟

آناتومی زانو شامل استخوان فمور ران، درشت نی پروگزیمال، کشکک، رباط ها و تاندون ها می‌شود. مفصل زانو از نظر سایز، بزرگترین مفصل بدن است. افراد با درد ناشی از استئوآرتریت زانو و یا ساییدگی زانو ناچار به تعویض مفصل زانو می شوند. اما پس از معاینه توسط پزشک متخصص، اگر در مراحل اولیه استئوآرتریت زانو باشید، به شما توصیه می‌شود برای بهبودی به کنترل وزن و تغذیه و ورزش مناسب بپردازید.

در این زمان پزشک می تواند داروهای ضد التهابی و تسکین دهنده نیز تجویز کند. اما اگر درد به صورت مزمن و مستمر وجود داشته باشد و این مسکن ها پاسخگو نباشند، پزشک ناگریز به انجام عمل جراحی تعویض زانو می‌شود تا سلامتی را به بیمار بازگرداند.

مزایای عمومی عمل جراحی تعویض مفصل زانو

از بین بردن درد زانو

احساس درد بی شک دلیل اصلی بیمارانی است که به متخصص زانو مراجعه می کنند. پس از جراحی زانو توسط پزشک درد به مقدار قابل توجهی بهبود داشته و بیمار پس از دوران نقاهت دیگر احساس درد نخواهد داشت.

بیشتر بیماران پس از این عمل، می توانند به زندگی عادی خود بازگردند. تقریبا بیش از 80 درصد بیماران پس از جراحی عمل زانو و گذاشتن پروتز، از بهبود درد زانوی خود رضایت دارند. عمر این پروتز های مصنوعی بین 20 الی 25 سال است؛ البته بسته به نحوه زندگی افراد و استفاده فرد از زانوی خود نیز دارد. حتی نحوه نشستن به صورت دو زانو یا چهار زانو نیز در حفظ سلامت مفاصل تاثیر زیادی دارد. پس از گذشت این زمان، جراح ارتوپد به بیمار پیشنهاد تجدید عمل جراحی زانو را می‌دهد.

بیشتر بخوانید: 11 روش خانگی درمان زانو درد

تغییر شکل مفصل

هنگامی که فرد زانوهایش به شکل پرانتزی یا ضربدری درآمده باشد، نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو خواهد داشت. مفصل مصنوعی زانو با تاثیر گذاشتن بر مفصل ران باعث تصحیح این حالت‌ها می‌شود.

بی شک پس از این عمل و قرار گرفتن مفصل مصنوعی در زانو، حرکت پذیری این مفصل بهبود می یابد. اما ضروری است که پس از عمل به تقویت استخوان ها و ساختار عضلات پرداخته شود. این موضوع طبیعی است که در ابتدا قوس مفصلی به اندازه کافی نباشد، اما رفته رفته با انجام تمرین ها و توصیه های پزشک، مفصل به حالت طبیعی و صحیح خود باز خواهد گشت. به طور مثال راه رفتن با عصا یا واکر بعد از عمل جراحی به مدت 4 تا 6 هفته توصیه می شود.

استقلال در زندگی روزمره

بیماران در هنگامی که از زانو درد رنج می برند، حتی برای انجام کارهای روزمره خود به دیگران وابسته هستند. پس از عمل تعویض مفصل زانو، به دلیل بهبود درد و کیفیت زندگی خود، استقلال خود را به دست آورده و حتی ممکن است فعالیت بدنی بیشتر از قبل نیز داشته باشد.

بهبود کیفیت زندگی

درصد زیادی از بیماران پس از عمل آرتروپلاستی زانو، درد خفیفی دارند اما برای انجام کارها و فعالیت‌های اصلی روزمره خود هیچ مشکلی نداشته و می‌توانند به تمام امور خود رسیدگی لازم را داشته باشند.

چه شرایطی برای عمل تعویض مفصل زانو لازم است؟
برای عمل جراحی تعویض زانو نیاز است که در ابتدا به پزشک متخصص زانو مراجعه کنید. قبل از عمل، پرونده تاریخچه پزشکی خانوادگی بیمار تهیه شده و توسط پزشک بررسی می شود. پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را نیز جهت بررسی عملکرد وضعیت مفصل شما انجام دهد. یکی از این آزمایش‌ها را می توان به آزمایش تراکم استخوان یا تصویربرداری ام آر آی نام برد. بیمار می تواند تا دو ساعت قبل از عمل مایعات نوشیده و دستورالعمل های پزشک را انجام دهد. حتما قبل از عمل تمامی داروهای گیاهی و شیمیایی که مصرف کرده‌اید را با پزشک درمیان بگذارید و اگر به دارویی حساسیت دارید، حتما پزشک را مطلع کنید.

مراقبت‌هاى پس از عمل تعويض مفصل زانو

مهارت و توانایی جراح و کیفیت پروتز در موفقیت جراحی بسیار موثر بوده و بر مراقبت‌های پس از جراحی نیز تاثیر می‌گذارد.

مراقبت‌های ضروری پس از جراحی تعویض مفصل زانو

1. پانسمان دقیق براساس ترشحات زخم
2. استحمام با قراردادن پوشش روی پانسمان
3. کشیدن بخیه ها در زمان مناسب
4. تغذیه و مواد مغذی مناسب
5. استفاده از داروهای تسکین دهنده درد و تورم و آنتی بیوتیک ها
6. ماساژ اندام ها و خوردن داروهای ضد انعقاد خون
7. استفاده از جوراب ضد ترومبوز
8. انجام ورزش ها و حرکات مرتبط با زانو طبق نظر پزشک
9. راه رفتن با استفاده ا زانوبند و چوب زیر بغل و واکر
10. خواندن نماز به صورت نشسته و با میز و صندلی
11. استفاده از توالت فرنگی
12. مراجعه به پزشک هنگام مشاهده هرگونه عفونت در سایر نقاط بدن
13. انجام فیزیوتراپی

پس از تعویض مفصل زانو، تغذیه‌ به چه صورت باشد؟

همانطور که پیش‌تر در مقاله راه‌های پیشگیری کننده از آرتروز زانو گفتیم، هر 1 کیلوگرم وزن بدن، موجب فشار 4 کیلوگرمی بر زانوها می‌شود؛ بنابراین تاکید بر این است که بیماران پس از عمل تعویض مفصل زانو، حتما رژیم غذایی مناسبی داشته باشند و تناسب وزن بدن خود را حفظ کنند. تغذیه در دوران نقاهت باید حتما حاوی پروئتین کافی و انرژی سرشار باشد. در صورتی که بیمار دچار کم خونی است، غذاهای خونساز و آهن و ویتامین سی در حد کافی در رژیم غذایی بیمار گنجانده شود تا سیستم ایمینی بدن وی دچار شوک و ترومای جراحی نشود.

از جمله دیگر تاکیدهایی که در رژیم غذایی به بیماران دیابتی می شود این است که در رژیم غذایی خود حتما مصرف قند را کنترل کنند.
داشتن تهوع و بی اشتهایی بیمار که گاها به دلیل محیط بیمارستانی و دلایلی مانند خود عمل و تزریق داروها و مسکن ها است، توسط پشک معاینه و درمان می شود. برای این منظور براساس فشار و قند خون و بررسی آزمایشات بیمار، برای وی سرم های تزریقی خوراکی قندی و نمکی تجویز می شود. مقداری بی اشتهایی تا چند هفته پس از عمل طبیعی بوده و توصیه می شود بیمار در منزل از مواد غذایی حاوی آهن زیاد و میوه جات استفاده کند. نوشیدن آب فراوان و پرهیز از نوشیدن الکل و قهوه زیاد تاکید می شود.
برای جلوگیری از کاهش قدرت سیستم ایمنی و کاهش مقاومت بدن در مقابل عفونت نیز تا چند هفته پس از عمل از کشیدن سیگار خودداری شود.

هزینه عمل جراحی آرتروز زانو

بهترین سن برای عمل تعویض مفصل زانو

هر فرد جوان حق دارد از زندگی راحت و بی دردسری برخوردار باشد. نمی توان به فرد بیمار این قول را داد که تا زمان پیری صبر کرده و سپس با جراحی بهتر شود. بیماران پس سن بلوغ و تکمیل شدن صفحه رشد بدنی خود، در صورتی که دچار درد مفصل و یا ضربه و ساییدگی مفصل شوند، می توانند نسبت به تعویض مفصل اقدام کنند. این عمل تا زمانی که بدن بیمار امکان بیهوشی و یا بی‌حسی را داشته باشد، امکان پذیر است.
با پیشرفت علم و تکنیک های عمل جراحی و کیفیت پروتزها، محدودیت سنی و امکان عمل مجدد برای همه فراهم شده است. اما از آن جا که طول عمر مفاصل مصنوعی بین 20 تا 25 سال است، بهتر است تا قبل 50 تا 60 سالگی از روش های غیر تعویض مفصل بهره ببرد مگر اینکه هیچ چاره دیگری نداشته باشد. به عنوان مثال، هنگامی که پزشک متخصص جراحی زانو مشهد دکتر ابراهیم زاده در معاینات مفصل، ساییدگی زانو را ببیند و یا زمانی که بیمار درد زیادی داشته باشد، جراخی و تعویض مفصل زانو منطقی به نظر می‌رسد.

عوارض تعویض مفصل زانو

دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو چقدر است؟

این عمل حدود نیم تا دو ساعت زمان می برد. بیمار پس از جراحی، هنگامی که در اتاق ریکاوری به هوش می آید ممکن است سرگیجه، درد و حالت تهوع داشته باشد. مدت زمانی که بیمار ممکن است در بیمارستان بستری باشد، بین 3 تا 5 روز است و تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که بیمار بهبود یافته و پزشک از سلامت عمومی بیمار مطمئن شود.
از آن جایی که پس از این عمل ممکن است بیماران درد و تورم و لخته خون داشته باشند، پزشک داروهای تسکین دهنده و ضد درد و همچنین داروهایی برای جلوگیری از لخته خون تجویز می‌کند.
پس از عمل جراحی، حرکت کردن و تکان دادن پا برای بیمار مشکل بوده و برای حرکت کردن نیاز به عصای زیر بغل دارد. در همین زمان فیزیوتراپی و تمریناتی برای تقویت زانو درد ضروری است. پزشک و یا فیزیوتراپ به بیمار فعالیت‌های لازم که برای تسکین درد زانو موثراند را گوش زد می کند.

فیزیوتراپیست وظیفه دارد تمریناتی را برای بهبود سریعتر و به حداکثر رساندن قدرت زانو به بیمار آموزش دهد. معمولا بین هر بیمار با بیمار دیگر در دوران نقاهت تفاوت است، اما به طور کلی بین 3 تا 6 هفته طول می کشد تا بیمار دوباره فعالیت های روزانه خود را به درستی از سر بگیرد.

جزئیات کامل دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو را در زیر بخوانید:

دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو چقدر است؟

عمر مفید پروتزهای زانو در تعويض مفصل چقدر است؟

به طور کلی نمی توان عدد دقیقی برای این سوال در نظر گرفت. دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو مشهد از بهترین نوع پروتز در ایران استفاده می کند.
عمر پروتز به چند عامل مهم بستگی دارد. از جمله:

• استفاده از پروتز با کیفیت خوب (به مواد و کیفیت کارخانه سازنده بستگی دارد)
• جایگذاری صحیح در زانو (به مهارت جراح بستگی دارد)
• استفاده درست از مفصل ( به شرایط جسمی بیمار و نگهداری پس از عمل بستگی دارد)

اگر به درستی از مفصل استفاده نشود، دچار ساییدگی و یا جا به جا شدن و عفونت می شود. این سه عامل گفته شده می توانند در بروز عارضه و افزایش یا کاهش طول عمر مفصل دخیل باشند.

داروهای تجویزشده پس از عمل جراحی تعویض مفصل

داروی ضد انعقاد خون

داروهای ضد انعقاد در تعویض مفصل زانو تا حدود 14 روز برای پیشگیری از بروز ترامبوز و آمبولی ریه توصیه می‌شوند.

داروهای تسکین دهنده درد و ضد التهاب

این داروها بسته به‌میزان تحمل بیمار تا زمان تسکین درد و التهاب و سبک‌تر شدن درد تجویز می‌شوند.

داروهای آنتی بیوتیک

مصرف آنتی بیوتیک‌ها از قبل از عمل شروع شده و تا چند روز بعد براساس نظر پزشک ادامه می یابند.
داروهای شخصی برای سایر بیماری های فرد، مانند قند خون و قلب و …
داروهای شخصی بیمار مانند دیابت و داروهای قلبی و کلیوی و غیره در هنگام حضور فرد در بیمارستان و پس از عمل ادامه می‌یابند.

بخیه عمل جراحی تعویض مفصل چه زمانی و توسط چه کسی برداشته می‌شود؟

از حدود سه هفته پس از عمل، بیمار باید برای برداشتن بخیه به مطب پزشک مراجعه کند. پزشک پس از بررسی و معاینات به بررسی زخم و عفونت و نحوه راه رفتن و تقویت عضلات فرد می پردازد. بهتر است کشیدن بخیه تا قبل از ویزیت پزشک و توسط فرد در خانه انجام نشود؛ زیرا بسته به نوع بخیه مورد اتفاده توسط پزشک، ممکن است نایلونی یا سیمی و … باشد که زمان برداشت آن با بقیه زخم‌ها متفاوت باشد.

چه زمانی پس از تعویض مفصل زانو می توانیم استحمام کنیم؟

روز دوم یا سوم بعد از عمل با فروکش کردن درد اولیه و بلافاصله پس از راه افتادن بیمار، می‌توان با کشیدن پوششی ضد آب بر روی پنسمان و زخم، بیمار می‌تواند با کمک همراه یا پرستار خود استحمام کند. این کار ممکن است در بیمارستان انجام‌شده و درصورتی‌که بیمار زودتر مرخص گردیده باشد، در منزل انجام می‌شود.

پانسمان محل جراحی تعویض مفصل زانو چگونه است؟

پانسمان محل زخم باید هرچند وقت یکباربه فاصله زمانی که پزشک مشخص می‌کند، تعویض شود. معمولا در روزهای ابتدایی، زخم ترشحات آبکی و خونی و زلال دارد که ممکن است پانسمان خیس شود و یا روی پانسمان لکه ظاهر شود. این ترشحات معمولا از قسمت مکنده که توسط جراح در زانو قرار گرفته بودند، بیرون می‌آید.
پانسمان هارا باید تا زمان خیس شدن به صورت روزانه و یا زودتر تعویض کرد. زمانی که زخم خشک تر شد، فواصل پانسمان ها بیشتر می شود و سه تا پنج روز یکبار کافی است.
بهتراست تا موقعی‌که بخیه‌ها توسط پزشک خارج می‌شوند، روی زخم توسط پانسمان پوشیده شده‌باشد تا زخم توسط لباس تحریک نشود. با خشک شدن زخم می‌توان از پانسمان های ضد آب برای استحمام راحت‌تر بیمار استفاده کرد.

فیزیوتراپی و ورزش‌های لازم برای بازتوانی پس از تعیض مفصل زانو

تعویض زانو بعد از فیزیوتراپی براساس سه مورد زیر است:

1. تقویت و حفظ عضله چهارسر رانی
2. تقویت و افزایش بازه حرکتی زانو
3. به کارگیری سریع زانو بدون استفاده از واکر و زانو بند

شروع ورزش‌های حرکتی برای راه افتادن سریعتر زانوی بیمار بلافاصله پس از دردهای اولیه بیمار در بیمارستان شروع می‌شود. انقباض و انبساط مکرر عضله چهار سر ران از لحظه ای که بیمار بتواند تحمل کند شروع شده و تا رسیدن بیمار به قدرت عضلاتی مناسب، بالابردن اندام تحتانی تا حد ممکن، بالا نگهداشتن پا در زاویه بیشتر از سی درجه و رسیدن به‌قدرت کافی در عضله چهار سر ادامه می یابد. این کار به‌طور متناوب تمرین شده و هرچقدر تحمل بیمار بیشتر شود، تعداد دفعات آن نیز بیشتر می‌شود.
این کار با خم و راست کردن زانو ابتدا بر روی زمین تا بالا آوردن تا زاویه قابل تحمل بیمار و سپس بلند کردن اندام تحتانی از روی زمین و غلبه بر نیروی جاذبه ادامه پیدا می‌کند.

چرا بیماران مسن باید بعد از تعویض مفصل سریع‌تر توان خود را بدست آورند؟

عدم تحرک باعث ایجاد برخی مشکلات جسمی در بیماران مسن می‌شود. از جمله این مشکلات احتمالی عبارتند از:

آبمولی ریه: اختلال تنفسی شدید به خاطر حرکت لخته‌خون به سمت ریه و بسته‌شدن عروق ریوی

زخم بستر: به دلیل خوابیدن متمادی و عدم تحرکت کافی در دوران بهبودی

عفونت ادراری: استفاده متمادی از سوند مثانه برای تخلیه ادرار و مشکلات بهداشتی در رابطه با آن

عفونت و انسداد مجاری تنفسی: تنفس عادی بیمار در طول دوران بستری کاهش می‌یابد که موجود دفع ناکافی خلط و گرفتگی مجراهای تنفسی می‌شود.

خطرات جراحی زانو و اقدامات جلوگیری کننده

جراحی زانو نیز خطراتی دارد که بسته به نوع جراحی و وضعیت سلامت و پزشکی بیماری قابل پیشگیری است. هر عمل جراحی دارای عوارضی همچون مشکلات پس از بیهوشی، اختلال تنفسی پس از عمل، عفونت ناحیه جراحی‌شده و خونریزی و یا از دست رفتن علایم حیاطی بیمار است.

عمل جراحی زانو و تعویض مفصل زانو با پروتز در کل یک جراحی امن به حساب می‌آید. اما هنوز هم عوارض جانبی خود را به همراه دارد. ممکن‌است پس از عمل عفونت، درد و یا تورم در ناحیه جراحی‌شده در بیمار حس‌شود که باید سریعا با پزشک خود در این مورد تماس بگیرید.

همانطورکه در بالا گفته شد عدم تحرک کافی در دوران بستری‌بودن ممکن است باعث لخته‌های خونی در فرد درمان‌شده شود. لخته‌های ایجادشده ممکن است از طریق عروق پا به‌سایر نقاط بدن برسند و باعث حمله قلبی، سکته مغزی یا آمبولی ریوی شوند. بهتراست درمورد نحوه شکل گیری این لخته‌ها و راه‌های جلوگیری از آن یا درمان آن با پزشک جراح خود قبل از انجام جراحی راهنمایی بگیرید.
بیان این موارد فقط از این بابت است که شما تمامی نکات لازم را قبل از جراحی زانو بدانید. همانطورکه گفته شد جراحی زانو یک عمل به‌طورکلی امن تلقی می‌شود. اگر پس از جراحی زانو حس‌کردید که پروتز نصب شده دچار جداشدن، سفت شدن یا شکستگی شده‌است و به‌درستی کار نمی‌کند، حتما با پزشک خود تماس بگیرید و علائم آن را شرح دهید تا مشکل به وجود آمده رفع شود و یا درمان جایگزین اجرا شود.

زانو، شاهکار مهندسی بدن، نقشی اساسی در تحرک و فعالیت‌های روزانه ما ایفا می‌کند. اما ساییدگی مفصل زانو همچون کابوسی است که می‌تواند تحرک را محدود کرده و دردی آزاردهنده به همراه داشته باشد. تعویض مفصل زانو، جراحی‌ای است که در آن مفصل آسیب دیده با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شود. این جراحی می‌تواند زندگی افرادی که از درد و ناتوانی ناشی از آرتروز رنج می‌برند را به طور کلی متحول کند. اما آیا این جراحی بدون عارضه است؟

عوارض زودرس و دیررس جراحی تعویض مفصل زانو

تعویض مفصل زانو، جراحی‌ای است که با دقت و ظرافت انجام می‌شود. با این حال، همانند هر عمل جراحی دیگری، با عوارض احتمالی همراه است. این عوارض را می‌توان به دو دسته‌ی کلی تقسیم کرد:

عوارض زودرس

این عوارض معمولا در چند روز یا هفته‌ی اول بعد از جراحی بروز پیدا می‌کنند.

• خونریزی: خونریزی بعد از جراحی امری طبیعی است. اما در موارد نادر، ممکن است خونریزی شدید رخ دهد که نیاز به اقدامات درمانی فوری دارد.
• لخته شدن خون: ایجاد لخته خون در پاها، یکی دیگر از عوارض احتمالی بعد از جراحی است. برای پیشگیری از این عارضه، استفاده از جوراب‌های مخصوص و انجام حرکات ورزشی سبک توصیه می‌شود.
• عفونت: عفونت یکی از عوارض جدی بعد از جراحی تعویض مفصل زانو به شمار می‌رود. برای کاهش احتمال عفونت، رعایت موارد بهداشتی در حïn جراحی و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است.
• درد: احساس درد بعد از جراحی طبیعی است. با این حال، پزشک برای کنترل درد داروهای مسکن تجویز خواهد کرد.
• سفتی مفصل: در برخی موارد، ممکن است بعد از جراحی، مفصل دچار سفتی شود. انجام فیزیوتراپی به طور منظم می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.

عوارض دیررس

این عوارض ممکن است ماه‌ها و یا حتی سال‌ها بعد از جراحی بروز پیدا کنند.

• ساییدگی پروتز: طول عمر پروتز مفصل زانو محدود است و ممکن است بعد از گذشت سال‌ها نیاز به تعویض مجدد آن وجود داشته باشد.
• لق شدن پروتز: در موارد نادر، ممکن است پروتز در استخوان لق شده و نیاز به جراحی مجدد برای تثبیت آن باشد.
• آسیب به اعصاب و عروق: در حین جراحی، ممکن است به اعصاب و عروق اطراف مفصل آسیب وارد شود که می‌تواند منجر به بی‌حسی، ضعف عضلانی و یا درد تیر کشنده شود.
• شکستگی استخوان: استخوان‌های اطراف مفصل زانو، به ویژه استخوان کشکک، در حین جراحی و یا بعد از آن در معرض خطر شکستگی قرار دارند.

جلوگیری از عفونت در جراحی تعویض مفصل زانو

عفونت یکی از جدی‌ترین عوارض بعد از جراحی تعویض مفصل زانو به شمار می‌رود. عفونت می‌تواند منجر به تب، لرز، تورم مفصل، درد شدید و در موارد وخیم حتی به از دست دادن مفصل شود. به همین دلیل، پیشگیری از عفونت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

اهمیت پیشگیری از عفونت

رعایت دقیق نکات بهداشتی در حین جراحی، رکن اصلی پیشگیری از عفونت است. جراح و تیم پزشکی از لباس‌ها و وسایل استریل استفاده کرده و اتاق عمل نیز کاملا ضدعفونی می‌شود. همچنین، برای پیشگیری از عفونت، دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو قبل و بعد از جراحی برای بیمار آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد.

اقدامات پیشگیرانه قبل از جراحی

علاوه بر اقدامات کادر درمان، خود فرد نیز می‌تواند با رعایت نکات زیر به کاهش احتمال عفونت کمک کند:

• رعایت بهداشت دهان و دندان: عفونت‌های دهانی می‌توانند باکتری‌هایی را وارد جریان خون کنند که ریسک بروز عفونت بعد از جراحی را افزایش می‌دهند. بنابراین، انجام معاینات دندانپزشکی قبل از جراحی ضروری است.
• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت می‌توانند خطر عفونت را افزایش دهند. کنترل مناسب این بیماری‌ها پیش از جراحی اهمیت دارد.
• شیو کردن موهای ناحیه‌ی اطراف مفصل: این کار به کاهش باکتری‌های روی پوست و در نتیجه کاهش احتمال عفونت کمک می‌کند.

مراقبت‌های بعد از جراحی برای جلوگیری از عفونت

رعایت مراقبت‌های بهداشتی بعد از جراحی نیز در پیشگیری از عفونت بسیار مهم است:

• تعویض پانسمان به طور مرتب و طبق دستور پزشک
• حفظ پاکیزگی محل جراحی
• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها طبق دستور پزشک
• اطلاع به دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو در صورت مشاهده‌ی هر گونه علائم عفونت مانند تب، لرز، قرمزی و تورم مفصل

---

---

عوارض جراحی تعویض مفصل همزمان دو زانو

در برخی موارد، ساییدگی مفصل هر دو زانو به حدی پیشرفت کرده است که نیاز به تعویض همزمان آن‌ها وجود دارد. اما آیا انجام این جراحی با عوارض بیشتری همراه است؟

مزایای بالقوه تعویض همزمان دو زانو

• کاهش دوره نقاهت: با انجام عمل جراحی روی هر دو زانو به صورت همزمان، فرد تنها یک بار دوره‌ی نقاهت را پشت سر می‌گذارد.
• کاهش هزینه‌های کلی درمان: انجام دو جراحی به صورت مجزا با صرف هزینه‌های بیشتری همراه است.
• کاهش وابستگی به اطرافیان: با بهبود همزمان هر دو زانو، فرد زودتر می‌تواند استقلال خود را به دست آورد.

معایب احتمالی تعویض همزمان دو زانو

• دوره نقاهت سخت‌تر: بدیهی است که دوره نقاهت بعد از تعویض همزمان دو زانو، از نظر جسمی برای فرد چالش‌برانگیزتر خواهد بود.
• افزایش خطر عوارض: با انجام دو جراحی به صورت همزمان، به طور بالقوه احتمال بروز عوارض نیز افزایش می‌یابد.
• نیاز به مراقبت‌های بیشتر: فرد بعد از جراحی به مراقبت‌های بیشتری از سوی اطرافیان نیاز خواهد داشت.

مدت زمان بستری در بیمارستان پس از جراحی زانو چقدر است؟

معمولا بین 3روز تا 4 روز با توجه به شرایط بیمار، نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان است. زمان بستری از قبل از عمل برای و فعالیت‌های آماده‌سازی بیمار از جمله انجام آزمایشات، تهیه گروه‌خونی بیمار، انجام اسکن‌های مورد نیاز و … آغاز می‌شود.

بستری پس از انجام عمل، جهت کنترل حال عمومی و بررسی محل عمل از نظر جلوگیری از عفونت و رسیدگی به زخم ادامه می‌یابد. در این زمان دستورات دارویی و آموزش‌های اولیه برای راه‌افتادن بیمار گفته می‌شود و احتمال وجود در و فعالیت‌های پیشگیری کننده از لخته شدن خون در عروق (که موجب ترومبوز و آمبولی و …‌می‌شود) انجام می‌گیرد. همچنین با بیمار فعالیت‌هایی که در خانه باید و پس از بازگشت از بیمارستان باید انجام شود، تمرین می‌شود.

اگر پس از جراحی زانو درد داشتیم چه کنیم؟

اول باید علت درد مشخص شود. پس از جراحی و با انجام تمرین‌های فیزیوتراپی، معمولا درد به وجود آمده برطرف می‌شود. اما اگر همچنان در ادامه داشت، ممکن است به دلیل آسیب به ساختار عضلات اطراف زانو، آسیب رشته‌های عصبی و یا تاندون باشد. برای اینکه بهتر موجه دلیل درد و درمان آن شوید بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.

اگر فقط در قسمت زانو درد دارید ولی در بقیه پا دردی احساس نمی‌کنید، ممکن است به دلیل ترومبوز باشد.

ترومبوز (به انگلیسی: thrombosis) به موقعیتی گفته می‌شود که یک لخته در داخل عروق سالم تحت شرایطی خاص ایجاد شود که می‌تواند مانع جریان خون در عروق شود. اگر این لخته یا تکه‌ای از آن در بدن شروع به حرکت کند به آن ترومبوآمبولی می‌گویند. منبع

برای اینکه پروتز به درستی در جای خود قرار گیرد باید استخوان‌ها نیز تنظیم شوند که ممکن است باعث شکستگی‌های جزئی در اطراف زانو شود که در طول عمل قابل مشاهده نیست. بیماری که دچار پوکی استخوان است و یا سن بالایی دارد و از زانوی خود زیاد کار کشیده، ممکن‌است حتی پس از جراحی و هنگام استفاده از پروتز این شکستگی‌ها را تجربه کند.

ما در مقاله خطرات آرتروسکوپی زانو در مورد انواع مشکلاتی که ممکن است برای بیمار جراحی شده پیش بیاید صحبت کرده‌ایم. یکی از این مشکلات به ندرت پیش می‌آید، عفونت در محل جراحی شده پس از عمل است که ممکن است یکی از دلایل در در ناحیه مفصل زانو باشد.

ظاهر محل جراحی‌شده را تا چندین روز پس از عمل به‌طور مرتب بررسی کنید. قرمز شدن، گرم شدن، تورم زانو یا ترشحات ناحیه عمل اگر به طور ناگهانی اتفاق بیوفتد باید سریعا توسط پزشک بررسی شود. این علائم هشداری است که باید جدی گرفته‌شود و ممکن‌است یک التهاب جدی باشد. التهاب ممکن است باعث سر درد و دردهای عضلانی و یا علائمی شبیه به آنفولانزا را به همراه داشته باشید.

علائم مسدود شدن عروق نیز به صورت درد کم و آبی شدن (کبود شدن) پا و معمولا پس از جراحی ظاهر می‌شود.

تشخیص دقیق محل درد

برای این کار اول به طور ظاهر زانو بررسی می‌شود که اگر قرمزی یا تورم وجود دارد دلیل آن جابه‌جا شدن مفصل است یا دلیل دیگری دارد. یکی از مواردی که توسط پزشک متخصص به بیماران توصیه می‌شود، سی تی اسکن از زانو است. با این عکس هرگونه جابه‌جایی یا شل شدن و یا در رفتگی پروتز زانو نمایان می‌شود و راه‌های درمانی پس از آن تجویز می‌شود.

همچنین بیمار باید یک آزمایش خون هم انجام دهد تا وجود التهاب و عفونت پس از جراحی نیز بررسی شود.

درمان درد بعد از جراحی زانو

پس از اینکه محل و دلیل درد به طور دقیق مشخص شد، درمان آغاز می‌شود. اگر درد پس از جراحی باشد با درمان داروهای مسکن غیر استرویدی مثل ناپروکسن، دیکلوفناک و ایبوپروفن انجام می‌شود. برای رفع دردهای شدیدتر از فنتانیل یا مورفین که داروهای مخدر هستند استفاده می‌شود. اگر درد در روزهای بستری در بیمارستان از بین نرفت دارو درمانی طولانی مدت‌تری تجویز می‌شود.

جلسات فیزیوتراپی یکی دیگر از مراحل بهبود است. خیلی مهم است که این جلسات را به طور پیوسته شرکت کنید تا علاوه بر بهبود از انسداد عروق جلوگیری کنید.

انسداد عروق و وجود لخته در خون با استفاده از داروهای رقیق کننده خون از بین می‌رود. در صورتی که عفونت در زانو وجود داشته باشد لازم است که زانو باز شده و شدت عفونت مشخص شود. تجویز آنتی بیوتیک‌ها توسط پزشک جراحی برای جلوگیری از عفونت پس از عمل انجام می‌شود و باید مصرف آنها را جدی بگیرید. در عین حال عفونت زانو مسئله‌ای مهم است و در صورت تشخیص باید سریعا درمان شود.

چه مدت طول می‌کشد تا درد پس از جراحی زانو از بین برود؟

ریکاوری حدود 6 هفته به طول می‌انجام و در این مدت با مصرف داروهای مسکن درد شما کم می‌شود. اگر درد همچنان ادامه داشت و از شدت آن کمتر نشد، باید حتما با پزشک خود در این باره مشورت کنید. البته این درد ممکن است از چندین هفته تا چند ماه (تا زمانی که علائم کاملا از بین بروند) طول بکشد. برای اینکه التهاب به کلی رفع شود نیز چند ماهی زمان لازم است.

برای درمان درد پس از جراحی زانو چه کارهایی باید انجام دهیم؟

اگر اضافه وزن دارید، شدیدا به یک برنامه غذایی جدید نیاز دارید. فشار اصلی وزن روی زانوهاست و پس از جراحی زانو (درمان مینیسک یا تعویض مفصل و …) باید اقدامات لازم برای کاهش وزن خود را انجام دهید. برنامه دارویی که پزشک جراح به شما می‌دهد را به طور دقیق رعایت کنید. یک برنامه فیزیوتراپی (با توجه به علت مراجعه شما برای جراحی) برای شما در نظر گرفته می‌شود که باید در جلسات آن شرکت کنید تا توانایی خود را به دست آورید.

پارگی مینیسک زانو، تشخیص و راه‌های درمان

به طور کلی باید تغییری در عادات خود ایجاد کنید تا بهبود شما سریع‌تر اتفاق بیوفتد. درمان دارویی شما پس از جراحی آغاز می‌شود و از داروهای ضد درد مانند ناپروکسن، دیکلوفناک و ایبوپروفن استفاده می‌شود و اگر هنوز در ادامه داشت با داروهای مخدر مانند مرفین درد رفع می‌شود.

از طب سوزنی و درمان های استئوپاتیک نیز برای حل مشکل صخت شدن عضلات و تسکین درد کمک بگیرید.

روان درمانی جهت کاهش درد پس از جراحی زانو

جراحی زانو ممکن است برای شما استرس ایجاد کند و بعد از جراحی نیز احساساتی همچنین افسردگی و سوگ به سراغ شما می‌آید. یکی از دیگر فعالیت‌هایی که می‌توان به بهبود در شما کمک کند، روان درمانیست. دکتر روانپزشک با تنظیم جلسات مشاوره شما را در مسیر بهبود همراهی می‌کند و از اضطراب و استرس قبل و بعد از جراحی شما می‌کاهد. درمان درد جسمی توسط دکتر ابراهیم زاده که فوق تخصص جراحی زانو هستند، انجام می‌شود.

پس از اینکه از بیمارستان به خانه رفتید، ممکن است احساس درد در ناحیه زانو داشته باشید. در ادامه این مطلب به این مطلب در مورد دوره بازتوانی پس از جراحی زانو می‌پردازیم.

معایب احتمالی جراحی تعویض مفصل زانو

این معایب احتمالی عبارتند از:

یک زانوی جایگزین هرگز نمی تواند به خوبی یک زانوی طبیعی باشد – اکثر مردم به مفصل مصنوعی حدود سه چهارم نمره طبیعی می دهند.
بیشتر تعویض‌های زانو برای خم شدن به اندازه زانوی طبیعی شما طراحی نشده‌اند. اگرچه معمولاً امکان زانو زدن وجود دارد، اما برخی از افراد وزن دادن به جای زخم جلوی زانو را ناراحت می‌کنند.
همچنین ممکن است از مقداری کلیک یا کوبیدن در تعویض زانو مطلع باشید.
ممکن است در ابتدا کمی بی حسی در لبه بیرونی جای زخم داشته باشید. این معمولاً طی حدود دو سال بهبود می‌یابد، اما بعید است که احساس کاملاً به حالت عادی بازگردد.
مفصل زانو جایگزین ممکن است پس از مدتی فرسوده شود یا ممکن است شل شود.
بیشتر تعویض‌های زانو 20 سال یا بیشتر طول می‌کشد، بنابراین بیماران جوان‌تر به احتمال بیشتری در مراحل بعدی زندگی نیاز به عمل جراحی مجدد زانو خواهند داشت.

در موارد زیر احتمال نیاز به جراحی مجدد افزایش می یابد:

• اضافه وزن دارید
• کارهای دستی سنگین انجام می دهید
• زیاد می دوید یا ورزش های شدید انجام می دهید.

اگرچه در صورت لزوم می توان زانوی شما را مجدداً تعویض کرد، اما جراحی تجدید نظر پیچیده تر است و مزایای آن با هر تجدید نظر کاهش می یابد.

جایگزین های جراحی زانو

اکثر پزشکان قبل از در نظر گرفتن جایگزینی زانو، درمان‌های غیرجراحی را توصیه می‌کنند. این درمان ها شامل:

• رژیم غذایی

کاهش وزن باعث کاهش فشار روی زانوی شما می‌شود.

برای زانو درد چی خوبه بخوریم؟ (غذاهای مفید برای زانو درد)

• ورزش

حتی اگر ورزش کردن به دلیل درد دشوار باشد، معمولاً نوعی ورزش بدون ضربه (مثلاً شنا یا دوچرخه سواری) وجود دارد که می توانید آن را به آرامی شروع کنید و قدرت و انعطاف پذیری زانوی شما را بهبود می بخشد.

• مواد مخدر

مسکن ها می توانند درد مفصل شما را کاهش دهند، در حالی که اگر زانوی شما متورم شده باشد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است کمک کنند.
معمولاً این موارد نتایجی به خوبی یک مفصل جدید زانو را ارائه نمی دهند، اما ممکن است به شما این امکان را بدهند که انجام عمل تعویض زانو را برای چند سال به تعویق بیندازید.

مراقبت های بعد از جراحی زانو

زانوی جدید شما تا دو سال پس از عمل، با بهبود بافت اسکار و تمرین عضلات، به بهبودی خود ادامه خواهد داد. شما باید مراقب خود باشید و به هر یک از مشکلات زیر توجه کنید:

سفتی، سختی

گاهی اوقات زانو ممکن است در هفته های بعد از عمل بدون هیچ دلیل واضحی بسیار سفت شود. سعی کنید پای خود را روی پله اول یا دوم پله قرار دهید، نرده را بگیرید و به زانوی خود تکیه دهید. این باید به بهبود حرکت و انعطاف پذیری در زانوی شما کمک کند. بسیار مهم است که به تمریناتی که در بیمارستان روی آنها کار می کردید ادامه دهید. اگر سفتی بعد از حدود شش هفته بهبود نیافت، جراح ممکن است نیاز به حرکت یا دستکاری زانوی شما داشته باشد. این کار تحت بیهوشی انجام خواهد شد.

درد

درد ناشی از کبودی ناشی از عمل در دو ماه اول طبیعی است و احتمالاً در هفته ششم همچنان باید مسکن مصرف کنید تا به شما کمک کند تا در طول شب بخوابید. ممکن است تا شش ماه همچنان درد داشته باشید. اگر بعد از این باز هم درد دارید، با فیزیوتراپیست یا پزشک خود صحبت کنید.

تورم

تورم یک مشکل بسیار شایع پس از تعویض زانو است، به خصوص مچ پا و پا را تحت تاثیر قرار می دهد و ممکن است تا سه ماه یا بیشتر بعد از عمل ادامه داشته باشد. ورم مچ پا معمولاً با بهبود توانایی راه رفتن شما برطرف می شود. تورم خود زانو نیز در چند ماه اول پس از جراحی شایع است. استفاده از یخ می تواند برای یک مفصل متورم بسیار مفید باشد، اما مطمئن شوید که پوست خود را از تماس مستقیم با کیسه یخ محافظت می کنید. یخ را می توان تا 20 دقیقه در هر بار اعمال کرد. بالا بردن پای خود از ارتفاع باسن (روی زیرپایی یا موارد مشابه) راه خوب دیگری برای کاهش تورم است، اما مطمئن شوید که برای کمک به کاهش خطر لخته شدن خون، حداقل هر ساعت پنج دقیقه از جای خود بلند شده و راه بروید.

عفونت

در صورت مشاهده علائم عفونت و یا در موارد زیر، باید با پزشک خود صحبت کنید:

• شکستگی زخم همراه با ترشح چرک یا زخم
• افزایش درد
• قرمزی و احساس گرمتر از حد معمول ناحیه آسیب دیده یا بوی نامطبوع
• مراقب مشکلاتی مانند ناخن های فرو رفته در پای خود باشید

پیاده روی

در ابتدا استفاده از عصا ضروری است، زیرا عضلات ران (چهارسر ران) پس از عمل ضعیف می شوند و زمین خوردن می تواند به مفصل جدید شما آسیب برساند. سعی کنید هنگام چرخش، زانوی خود را نچرخانید. در عوض چندین قدم کوچک بردارید.

بعد از دو هفته، یا زودتر اگر اعتماد به نفس دارید، می توانید روی یک عصا و سپس یک عصا پایین بروید. پس از حدود شش هفته، اگر عضلات شما قوی و حمایت کننده هستند، می توانید بدون کمک راه رفتن را امتحان کنید. اگر عمل تعویض جزئی زانو انجام داده باشید، این فرآیند ممکن است زمان کمتری داشته باشد یا اگر عمل پیچیده تری داشته باشید، بیشتر طول بکشد.

شما باید بتوانید در عرض سه هفته پس از عمل جراحی در بیرون راه بروید، اما مطمئن شوید که کفش‌های حمایتی خوبی در فضای باز بپوشید. پس از سه هفته، سعی کنید گام های بلندتری بردارید تا بتوانید پای خود را کاملاً صاف کنید (دراز کنید).

بالا و پایین رفتن از پله ها

هنگام بالا رفتن از پله ها ابتدا پای جراحی نشده خود را روی پله قرار دهید، سپس پای عمل شده خود را به سمت بالا ببرید. هنگام پایین آمدن از پله ها، ابتدا پای عمل شده خود را پایین بیاورید و سپس پای جراحی نشده خود را پایین بیاورید.

نشستن و زانو زدن

در شش هفته اول با پاهای روی هم ننشینید. می توانید پس از سه ماه که بافت اسکار به اندازه کافی بهبود یافت، زانو زدن را روی یک سطح نرم امتحان کنید. زانو زدن ممکن است هرگز کاملاً راحت نباشد، اما با سخت شدن بافت اسکار باید آسان‌تر شود.

خوابیدن

بعد از جراحی زانو نیازی به خوابیدن در وضعیت خاصی ندارید. با این حال، نباید با بالش زیر زانو دراز بکشید. اگرچه این ممکن است احساس راحتی کند، اما می تواند بر عضلات تأثیر بگذارد، و صاف کردن زانو را دشوار می کند.

مشاغل خانگی

شما باید بتوانید کارهای سبک خانگی مانند گردگیری یا شستن ظروف را مدیریت کنید. اما در سه ماه اول از کارهای سنگین‌تر مانند جاروبرقی یا تعویض تخت‌ها خودداری کنید یا در مورد آنها کمک بگیرید. از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید زیرا این امر می تواند منجر به تورم مچ پا شود. اگر در حال اتو کردن هستید، در صورت امکان بنشینید و مراقب باشید که پیچ نخورید. در شش هفته اول از بلند شدن یا خم شدن خودداری کنید.

رانندگی

تا زمانی که بتوانید با خیال راحت خودرو را کنترل کنید و توقف اضطراری انجام دهید، می‌توانید پس از تعویض مفصل خود رانندگی کنید. احتمالاً شش هفته پس از تعویض کامل زانو یا حدود سه هفته پس از تعویض جزئی زانو می توانید دوباره رانندگی کنید.

بازگشت به حالت عادی

چند هفته طول می کشد تا بعد از عمل خود بهبودی پیدا کنید و مزایای مفصل جدید زانو خود را احساس کنید. احتمالاً برای ورزش کردن به مسکن نیاز خواهید داشت؛ زیرا ورزش در ابتدا ممکن است دردناک باشد. اما به تدریج می توانید تمریناتی را برای تقویت عضلات خود انجام دهید تا بتوانید راحت تر حرکت کنید.

ورزش بعد از تعویض زانو به چه صورت است؟

ورزش بعد از تعویض مفصل زانو به غیر از ورزش های سنگین و تهاجمی توصیه می شود. زیرا ورزش ای سنگین ممکن است مفصل را ضعیف کرده و منجر به شل شدن اجزای مفصلی شود. ورزش های تفریحی – از جمله گلف، تنیس و اسکی – بسته به اینکه قبل از عمل چقدر تناسب اندام و ورزشی داشته اید، به تدریج امکان پذیر می‌شود. دوچرخه سواری روش بسیار خوبی برای افزایش قدرت و تحرک بعد از جراحی زانو است.

ورزش کردن برای گروه های عضلانی اصلی اطراف زانو چه قبل و چه بعد از تعویض زانو بسیار مهم است. شما می توانید مجموعه ای از تمرینات را استفاده کنید که برای کشش، تقویت و تثبیت ساختارهایی که از زانوی شما حمایت می کنند طراحی شده اند. سعی کنید این تمرینات را به طور منظم انجام دهید، به عنوان مثال به مدت 10 دقیقه شش تا هشت بار در روز. با این حال، مهم است که تعادلی بین استراحت و ورزش پیدا کنید تا از زانوی خود بیش از حد کار نکشید.

عوارض

بیشتر عمل های مفصل زانو بدون مشکل است؛ اما از هر 20 نفر یک نفر ممکن است عوارض داشته باشد. بیشتر این عوارض جزئی هستند و می توان با موفقیت درمان کرد. خطر بروز عوارض به عوامل مختلفی از جمله سن و سلامت عمومی شما بستگی دارد. به طور کلی، یک بیمار جوان‌تر که هیچ مشکل پزشکی دیگری ندارد، در معرض خطر کمتری از عوارض است.

در صورتی که نیاز به مشاوره در مورد جراحی زانو دارید، می‌توانید از طریق شماره‌های 05138541812 و 05138409452 با مطب دکتر ابراهیم زاده، متخصص جراحی زانو تماس حاصل فرمایید.

بعد از تعویض زانو از چه فعالیت هایی باید اجتناب کنید

مفاصل زانوی ما در طول زندگی ضربه‌های زیادی را متحمل می‌شوند که در نهایت می‌تواند منجر به آرتروز و سایر آسیب های زانو شود.

جراحی تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی زانو) برای بازگرداندن عملکرد زانو و کاهش درد با جایگزینی مفصل زانو با مفصل مصنوعی طراحی شده است. تقویت و کشش عضلات بخش مهمی از بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل زانو است. با این حال، برخی از انواع حرکات و تمرینات ممکن است آسیب بیشتری نسبت به سودشان داشته باشند.

در ادامه به شما توضیح خواهیم داد که از چه نوع حرکاتی پس از جراحی تعویض زانو باید اجتناب کرد.

چه ورزش هایی را می توان بعد از جراحی زانو انجام داد؟

هدف از جراحی زانو این است که به شما اجازه دهد بدون درد به فعالیت های روزمره بازگردید. اگرچه بازگشت هر چه سریعتر به روال معمول وسوسه انگیز است، اما برخی از تمرینات و حرکاتی وجود دارد که باید در طول ریکاوری از آنها اجتناب کنید.

فعالیت هایی با خطر بالای افتادن

پس از جراحی زانو، می توان این انتظار را داشت که دامنه جرکتی زانو محدود شده و منجر به کاهش تعادل در هنگام راه رفتن می شود. افتادن احتمال این را که به پروتز زانو آسیب برسد یا روند بهبود آن را متخل کند، موثر است.

یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که 17.2 درصد از یک گروه 134 نفری که تحت عمل تعویض زانو قرار گرفته بودند، حداقل یک بار در مدت 6 ماه پس از عمل، زمین خوردند. تقریباً دو سوم این زمین خوردن ها هنگام راه رفتن رخ می دهد.

برخی از اصلاحات سبک زندگی برای کاهش خطر افتادن عبارتند از:

• گرفتن نرده هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها
• در حمام از صندلی دوش استفاده کنید
• هنگام پوشیدن شورت یا شلوار بنشینید
• دور نگه داشتن زمین از اسباب بازی های سرگردان، فرش های لیز و سایر اشیایی که خطر زمین خوردن را به همراه دارند.
• اجتناب از زمین های لغزنده مانند گل، یخ یا چمن مرطوب

نشستن طولانی مدت

در صورت نشستن طولانی مدت پس از جراحی زانو، خطر ایجاد لخته خون به خصوص در 2 هفته اول پس از جراحی افزایش می‌یابد. نشستن طولانی مدت نیز می‌تواند مانع از تخلیه مایع در ساق پا شود و تورم را بدتر کند.

در 7 تا 10 روز اول پس از تعویض زانو، بهتر است بیش از 45 تا 60 دقیقه در یک زمان ننشینید. اگر نشستن طولانی‌مدت ضروری است، قرار دادن پا روی صندلی یا چیزی مشابه می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.

تحمل وزن بیش از حد در مدت کوتاهی پس از جراحی

پس از تعویض زانو، بیشتر افراد از واکر، عصا یا سایر وسایل کمکی استفاده می کنند.

اکثر جراحان تحمل وزن زودهنگام، و بلند شدن از رختخواب و حرکت در اسرع وقت پس از جراحی را تشویق می کنند. باید توجه داشته باشید که برای چند روز اول، این کار به کمک یک پرستار یا فیزیوتراپ نیاز دارد.

شما باید تا زمانی که جراح یا فیزیوتراپیست به شما این اجازه را بدهد، از بالا و پایین رفتن از پله ها خودداری کنید. هنگام بالا رفتن از پله ها، با پایی که جراحی نشده است، حرکت کنید و هنگام پایین آمدن، ابتدا با پایی که جراحی شده است قدم بردارید. به راحتی می توان این را به خاطر داشت که «خوب ها بالا می روند، بدها پایین می آیند»

دویدن و پریدن

مقدار نیرویی که هنگام دویدن به مفصل زانو وارد می‌شود، حدود سه برابر بیشتر از هنگام راه رفتن است. پرش از ارتفاع زانو را در معرض نیروهای حتی بالاتری نیز قرار می دهد.

انجام فعالیت هایی که شامل دویدن و پریدن در حین ریکاوری پس از تعویض زانو است، ممکن است بهبودی را به تاخیر بیندازد یا به پروتز آسیب برساند. جراحان عموماً به شدت شما را از شرکت در فعالیت‌های پرفشار حتی پس از بهبودی کامل پرهیز می کنند.

ورزش هایی با تاثیر زیاد یا تغییر سریع جهت

در دوران نقاهت پس از جراحی تعویض زانو، از شرکت در ورزش های تماسی یا ورزش هایی که ممکن است منجر به پیچ خوردن یا تکان خوردن ناگهانی زانو شود، خودداری کنید. برخی از نمونه ها عبارتند از:

• فوتبال
• فوتبال
• راگبی
• اسکی کردن
• بسکتبال
• هاکی
• ژیمناستیک

ورزش های کم تاثیر مانند دوچرخه سواری، گلف و شنا گزینه های عالی برای فعال ماندن پس از جراحی زانو هستند.

زانو زدن

حدود 60 تا 80 درصد از افراد پس از جراحی زانو مشکل زانو زدن یا ناتوانی در زانو زدن را گزارش می‌کنند.

درحال‌حاضر هیچ مدرک بالینی وجود ندارد که نشان دهد زانو زدن باعث کوتاه شدن عمر پروتز می شود، اما اگر ناراحت هستید، باید از زانو زدن خودداری کنید.

چه ورزش هایی برای توانبخشی تعویض مفصل زانو مفید هستند؟

هدف اکثر برنامه های توانبخشی جراحی زانو، افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات چهار سر ران است. مهم است که بعد از جراحی با بهترین جراح ارتوپد مشهد کار کنید تا بهترین برنامه ممکن را به شما بدهد.

دراینجا چندنمونه از تمریناتی که دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو در مراحل مختلف بهبودی توصیه می کند، آورده شده است.

بلافاصله پس از جراحی

قبل از ترک بیمارستان، تمرینات ساده برای کمک به بازیابی تحرک در زانو توصیه می شود. مثلا:

صاف کردن زانو

با قراردادن یک حوله کوچک در زیر پاشنه، عضلات بالای زانو را منقبض کنید و سعی‌کنید زانو را کاملا صاف‌کنید.

خم نگهداشتن زانو به مدت 5 تا 10 ثانیه

خم کردن زانو با تکیه گاه تخت. در حالی که روی تخت خوابیده اید، کف پا را در امتداد سطح تخت به سمت باسن بلغزانید. پس از رسیدن به‌حداکثر میزان خم شدن زانو، این وضعیت را به‌مدت 5 تا 10 ثانیه نگه‌دارید و سپس دوباره پا را صاف کنید.

همراه با این تمرینات، فیزیوتراپ اغلب به شما کمک می کند تا نحوه استفاده و راه رفتن با یک وسیله کمکی را یاد بگیرید.

3 ماه بعد از جراحی

تا 3 ماه پس از جراحی، اکثر افراد می توانند به اکثر فعالیت های روزانه و همچنین ورزش های کم شدت بپردازند. مانند:

• وزنه برداری سبک
• شنا كردن
• گلف بازی

6 ماه پس از جراحی

تا 6 ماه پس از جراحی، بیشتر افراد می‌توانند فعالیت‌های شدیدتری مانند تنیس دو نفره، وزنه‌برداری سنگین‌تر و اشکال سخت‌تر رقص را انجام دهند. سؤالات خاص در مورد یک ورزش یا فعالیت خاص را همیشه بهتر است از جراح خود بپرسید.

خطرات انجام برخی تمرینات زودهنگام

انجام حرکات یا تمرینات خیلی شدید می‌تواند احتمال شل شدن یا شکستگی استخوان های اطراف ایمپلنت را افزایش دهد. فشار بیش از حد نیز می تواند منجر به افزایش درد و تورم در اطراف زانو شود، روند توانبخشی را کندتر کرده و ورزش را دشوارتر می کند.

چگونه بفهمیم در دوران نقاهت جراحی زانو زیاده روی کرده‌ایم؟

علائم فشار بیش از حد در طول برنامه بازیابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• افزایش درد
• تورم زانو یا ساق پا
• گرمای اطراف زانوی شما

اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، بهتر است از فعالیت خودداری کنید و به مدت 15 تا 20 دقیقه روی زانوی خود یخ بگذارید.

اگر این علامت ادامه داشت، با مطب دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو در مشهد تماس بگیرید.

ورزش بعد از جراحی زانو مهم است، اما حرکات و فعالیت های خاصی وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنید. فعالیت‌هایی که خطر افتادن زیاد دارند و فعالیت‌هایی که خطر چرخش زانو را دارند از خطرناک‌ترین آن‌ها هستند. حتی اگر مطمئن نیستید که آیا فعالیت خاصی بی خطر است یا خیر، همیشه بهتر است پزشک متخصص زانوی خود بپرسید.

آیا پس از جراحی تعویض مفصل زانو باید محدودیت هایی در فعالیت های بعد از عمل وجود داشته باشد؟

بازگشت به ورزش امکان پذیر است

فعالیت بعد از تعویض زانو باید به صورت مرتب زیر نظر متخصص زانو انجام شود. اینطور می‌توان گفت که مهمترین مزیت حاصل از تعویض مفصل زانو، بازیابی عملکرد زانو است که به بیماران اجازه می‌دهد به محل کار بازگردند و سبک زندگی فعالی داشته باشند.

متخصصان آرتروپلاستی زانو در طی 2 دهه گذشته بررسی میزان بالایی از تنوع را در توصیه فعالیت پس از جراحی نشان داده‌اند، به طوری که برخی از جراحان هیچ محدودیتی را توصیه نمی‌کنند و برخی دیگر اجتناب از «فعالیت‌های با تأثیر زیاد» را توصیه می‌کنند.

علیرغم این ابهام از جامعه جراحان، تعریف فعالیت مجاز بر اساس آنچه که بیماران پس از جراحی انتخاب می کنند، گسترش یافته است. در حالی که بیشتر بیماران پس از جراحی زانو به دنبال توانایی انجام فعالیت های روزمره زندگی در آسایش هستند، بسیاری از آنها نیز در فعالیت های با عملکرد بالا مشغول هستند.

شواهد قوی برای این نتیجه گیری وجود ندارد که فعالیت زیاد به نرخ بالاتر جراحی تجدید نظر کمک می کند. اما بیماران جوان‌تر نسبت به بیماران مسن‌تر، میزان تجدیدنظر پس از تعویض کامل زانو (TKR) بالاتری دارند. در حالی که فعالیت ممکن است در برخی موارد شدید نقشی در شل شدن آسپتیک داشته باشد. عوامل فنی قبل از جراحی، ترومای قبلی و بیماری همراه نقش بسیار بیشتری در نتیجه کلی دارند. یک TKR موفق توانایی انجام فعالیت فیزیکی در سطح بالا را تضمین نمی کند، اما عملکرد بالا را زمانی ممکن می کند که زانوی آرتروز عامل محدود کننده باشد.

تعادل را پیدا کنید

هدف اصلی آرتروپلاستی کامل مفصل، بازگرداندن کیفیت زندگی بیمار از طریق بازگشت عملکرد و تسکین درد است. با شیوع فزاینده تعویض مفصل، بیماران تمایل بیشتری به بازگشت به سطوح بالاتر عملکرد دارند که اغلب شامل ورزش می شود. علی‌رغم توصیه‌های جراحان ارتوپد در برابر ورزش‌های پرتحرک، واضح است که بسیاری از بیماران همچنان به فعالیت‌های ورزشی مختلف ادامه می‌دهند.

دستورالعمل‌های فعالیت پس از جایگزینی کامل مفصل که مانع از ضربه‌گیری زیاد می‌شود، برای جلوگیری از شکست زودرس ایمپلنت ناشی از عوامل متعددی از جمله سایش ایمپلنت، شکست ایمپلنت طراحی شده‌اند. فعالیت‌های ورزشی مکرر با تاثیر بالا در مقایسه با بیماران کم‌تحرک، نگرانی قابل‌توجهی را در مورد خطر طولانی‌مدت نیاز به جراحی تجدیدنظر ایجاد می‌کند.

بیماران باید تمایل خود به فعالیت را با طول عمر ایمپلنت متعادل کنند. علی‌رغم پیشرفت‌های قابل توجه در تعویض زانو، از جمله پوشش‌های سرامیکی، جایگزین‌های بلبرینگ متحرک و ایمپلنت‌های با خمش بالا، سایش و شل شدن سطح بلبرینگ هنوز هم حالت های اولیه شکست ایمپلنت وجود دارند. مزایای بالقوه این نوآوری ها با آزمایشات بالینی طولانی مدت ثابت نشده است.

منبع

در صورتی که جراحی شما توسط دکتر محمد حسین ابراهیم زاده انجام شده است می‌توانید از طریق شماره‌های 05138541812 و 05138409452 با مطب ایشان تماس حاصل فرمایید.