علت خشکی و سفتی زانو چیست؟

سفتی زانو می تواند تاثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد. نه تنها حرکات زانو را محدود می کند، بلکه اغلب دردناک است و فعالیت های روزانه شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
سفتی زانو می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. ممکن است مشکلی در مفصل محدودیت حرکت، ضعف یا سفت شدن عضلات اطراف یا تورم وجود داشته باشد. سفتی زانو ممکن است به دلیل آسیب زانو، وضعیت پزشکی، عدم تعادل عضلانی یا تغییر بیومکانیک زانو ایجاد شود. در اینجا به شایع ترین علل سفتی زانو و نحوه درمان آنها و بهبود انعطاف پذیری زانو خواهیم پرداخت.

علل شایع سفت شدن زانو

شایع ترین دلایل عبارتند از:

• آسیب های منیسک: آسیب به غضروف زانو
• آسیب های رباط: آسیب به ACL، PCL، MCL یا LCL
• شکستگی: آسیب به یکی از استخوان های زانو
• تاندونیت: التهاب یا تحلیل رفتن یکی از تاندون‌های زانو
• آرتریت زانو: ساییدگی و پارگی در مفصل زانو
• بورسیت زانو: التهاب یکی از بورسای زانو
• نقرس زانو: یک آرتریت التهابی که باعث تشکیل کریستال مفصل می شود

همچنین دلایل دیگری برای سفت شدن زانو وجود دارد که نسبتاً نادر هستند از جمله آرتروفیبروز، سفتی پس از ورزش، تومورها و عفونت ها.

آسیب های منیسک

پارگی مینیسک یکی از دلایل رایج سفت شدن زانو است. آسیب منیسک جایی است که به غضروف خاصی که مفصل زانو را می پوشاند آسیب می بیند. این قسمت می تواند با جلوگیری از حرکت مفصل باعث سفت شدن آن شود.

گاهی اوقات یک قطعه از غضروف آسیب دیده حتی می تواند در مفصل گیر کند و حرکت را محدود کند که به قفل شدن زانو معروف است. سفتی زانو ناشی از پارگی منیسک معمولاً با ترکیبی از تمرینات تقویتی و کششی، تزریق و در برخی موارد جراحی زانو درمان می شود.

آسیب های رباط زانو

پارگی یا پارگی ACL حرکت زانو را محدود می کند. یکی دیگر از دلایل رایج سفت شدن زانو، آسیب رباط است که با نام دیگر رگ به رگ شدن زانو شناخته می شود.

رباط ها نوارهای محکم و فیبری هستند که ثبات زانو را فراهم می کنند. اگر یک یا چند رباط زانو بیش از حد کشیده شود، ممکن است برخی یا همه الیاف زانو پاره شوند. آسیب به رباط زانو منجر به خونریزی و تورم در مفصل زانو می شود و حرکت را دچار اختلال کرده و در نتیجه زانو سفت می شود. سفتی زانو ممکن است ادامه یابد، حتی زمانی که تورم برطرف شود اگر رباط درمان مناسبی دریافت نکند، زیرا ممکن است به درستی بهبود نیابد.

اگر رباط به طور کامل پاره شود، تورم زانو معمولاً فورا ظاهر می شود و شدید است که واقعاً می تواند حرکت زانو را محدود کند.

شکستگی استخوان

شکستگی در هر یک از استخوان های زانو نیز می تواند باعث سفتی زانو و به وجود آمدن درد و تورم شود. نه تنها حرکت زانو بلافاصله پس از شکستگی زانو یا کشکک محدود می شود، بلکه حتی پس از بهبودی یا رفع آن با جراحی زانو ، اغلب ادامه می یابد.

تاندونیت زانو

التهاب تاندون که به آن تاندونیت می گویند، می تواند باعث سفتی زانو شود. تاندونیت زانو، که منجر به التهاب یا تخریب تاندون‌های زانو می شود، یکی دیگر از علل شایع سفتی زانو است.

آسیب تاندون می تواند بر کشش مفصل زانو به دلیل ضعف و بی اثر بودن تأثیر بگذارد و حرکت طبیعی آن را محدود کند. تاندون ممکن است ملتهب یا سفت شود و در نتیجه دامنه حرکتی زانو محدود شود و در نتیجه زانو سفت شود.

تاندونیت زانو بیشتر در قسمت جلوی زانو، چه در بالا یا زیر کلاهک زانو رخ می دهد:

• تاندونیت کشکک: با نام مستعار جامپرز زانو بر تاندونی که کاسه زانو را به استخوان ساق پا می‌پیوندد تأثیر می‌گذارد.
• تاندونیت چهارسر: تاندونی را که عضله چهارسر ران را به کاسه زانو متصل می کند، تحت تاثیر قرار می دهد.

آرتروز زانو

آرتریت در زانو اغلب باعث سفتی زانو می شود. آرتریت زانو شایع ترین علت سفتی زانو در افراد بالای 60 سال است. دو نوع اصلی آرتریت وجود دارد که می تواند منجر به سفت شدن زانو شود.

• استئوآرتریت

بیشتر به عنوان آرتریت سایشی و پارگی شناخته می شود، باعث تجزیه غضروف و استخوان زانو می شود. مفصل سطوح صاف خود را از دست می دهد و فضای بین استخوان ها کاهش می یابد. این میزان توانایی حرکت مفصل را کاهش می دهد و منجر به سفت شدن زانو می شود.

سفتی زانو ناشی از استئوآرتریت معمولاً در اول صبح یا بعد از استراحت طولانی بدتر می شود و با حرکت نسبتاً سریع کاهش می یابد. معمولاً فقط یک یا دو مفصل را تحت تأثیر قرار می دهد.

• آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک بیماری مزمن سیستمیک است که باعث التهاب و فیبروز مفاصل متعدد می شود. می تواند منجر به آسیب شود. در این زمان معمولا غضروف ها و استخوان ها را دچار قرمزی، گرما و تورم می شوند.

ابتلا به ورم مفاصل به این معنی نیست که شما حتما دچار سفتی زانو می شوید. کارهای زیادی می‌توانید برای کاهش سفتی زانو انجام دهید، مانند ورزش، استفاده از گرما و تغییر رژیم غذایی.

بورسیت زانو

بورسیت، التهاب یکی از بورسای زانو، یکی از علل شایع سفت شدن زانو و تورم است. این التهاب زمانی ایجاد می‌شود که تورم در یکی از بورسا ایجاد می‌شود، کیسه‌های پر از مایع کوچکی که بین استخوان‌ها و تاندون‌های اطراف زانو بالشتک ایجاد می‌کنند.

بورس زانو می تواند به دلیل اصطکاک بیش از حد یا ضربه ناگهانی که به زانو وارد می شود، ملتهب شود. بورسیت زانو معمولاً به صورت یک توده شبیه به پرتقالی کوچک ظاهر می شود و می تواند در نقاط مختلف اطراف زانو رخ دهد:

1. بورسیت پیش کشکک: در جلوی زانو
2. بورسیت پس آنسرین: در قسمت داخلی زانو
3. بورسیت ایلیوتیبیال: در قسمت خارجی زانو
4. بورسیت نیمه غشایی: در پشت زانو
5. بورسیت Infrapatellar: زیر کاسه زانو

هجوم مایعات از حرکت زانو در دامنه کامل حرکت خود جلوگیری می کند که می تواند منجر به سفت شدن زانو شود.

نقرس زانو

سفت شدن زانو ممکن است به دلیل نقرس نیز باشد. نقرس نوعی آرتریت التهابی است که در اثر تجمع اسید اوریک ایجاد می‌شود که کریستال‌ها را معمولاً در زانوها یا پاها رسوب می‌کند.

علائم نقرس زانو به سرعت در طی چند ساعت ظاهر می شود و در مفصل زانو، گرما به همراه درد بسیار خس شده و قرمز رنگ به نظر می‌رسد. حرکت دادن زانو یا تحمل وزن بدن در هنگام وجود بیماری نقرس، می تواند بسیار ناراحت کننده باشد.

نقرس زانو معمولاً با دارو، استراحت و یخ درمان می شود. دوره‌های درمان نقرس معمولاً چند هفته بیشتر طول نمی کشند. بنابراین انجام تمرینات پس از یک دوره درمان نقرس برای جلوگیری از سفت شدن زانو بسیار مهم است.

دکتر محمد حسین ابراهیم زاده

• شماره مطب: ۰۵۱-۳۸۵۴۱۸۱۲ و ۳۸۴۰۹۴۵۲-۰۵۱
• آدرس مطب: مشهد- خیابان کوهسنگی ۷- ساختمان فراز-طبقه هفتم

دکتر ابراهیم زاده را بهتر بشناسید

سایر دلایل سفتی زانو

چند دلیل احتمالی دیگر نیز وجود دارد:

• آرتروفیبروز

آرتوفیبروز یک بیماری نادر است که می تواند به دنبال آسیب زانو یا جراحی و در نتیجه سفت شدن زانو ایجاد شود. آرتروفیبروز شرایطی است که در آن بدن، چسبندگی بیش از حد بافت اسکار را ایجاد کرده و باعث دردناک شدن حرکت زانو می شود.

پیگیری دقیق برنامه توانبخشی پس از آسیب زانو بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به آرتروفیبروز است. در موارد مزمن، ممکن است نیاز به جراحی زانو برای برداشتن چسبندگی باشد.

• سفتی پس از تمرین

برخی افراد بعد از ورزش متوجه می شوند که زانویشان سفت شده است. این لزوما به این معنی نیست که آنها آسیب دیده اند، آنها ممکن است فقط عضلات خود را بیش از حد بارگذاری کرده باشند.

عضلات بیش از حد کار شده به سرعت سفت و ضعیف می شوند و باعث سفت شدن پا می شوند. این یکی از دلایل رایج سفتی زانو در دوندگان است. بهترین راه برای جلوگیری از این امر، گرم کردن و خنک کردن موثر هنگام ورزش، به ویژه تمرکز بر تمرینات کششی زانو است.

علل نادر سفتی زانو

چند دلیل نادر برای سفت شدن زانو وجود دارد که به طور بالقوه بسیار جدی هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

• تومور: رشد غیر طبیعی در استخوان
• عفونت: مانند استئومیلیت (عفونت در استخوان) یا آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی)

چرا دچار سفتی زانو می شوم؟

سفتی زانو اغلب پس از آسیب دیدگی یا به دلیل یک بیماری زمینه‌ای زانو ایجاد می شود و معمولاً با موارد زیر مرتبط است:

مایع اضافی

هنگامی که زانو آسیب می بیند، اغلب مایع اضافی در داخل مفصل تجمع می یابد. میزان تورم زانو به شدت آسیب بستگی دارد.

تورم زانو

یکی از دلایل رایج سفتی زانو است. با آسیب جزئی زانو، تحریک داخل مفصل منجر به افزایش تولید مایع سینوویال می شود. هر گونه مایع اضافی در مفصل می تواند منجر به سفت شدن زانو شود زیرا مایع حرکت را با اشغال فضای مفصل محدود می کند.

تورم زانو همیشه قابل مشاهده نیست، شما همیشه نمی توانید آن را ببینید – ممکن است مقدار قابل توجهی مایع اضافی در مفصل قبل از وجود علائم بیرونی وجود داشته باشد. بنابراین ممکن است زانو سفت و بدون علائم دیگری وجود داشته باشد.

با آسیب جدی تر زانو، مانند پارگی ACL، ممکن است خونریزی مستقیم در مفصل وجود داشته باشد که به عنوان همارتروز شناخته می شود که می تواند منجر به تورم قابل توجهی شود.

کاهش تورم یکی از بهترین راه‌ها برای درمان سفتی زانو است و روش‌های مختلفی برای درمان زانو متورم وجود دارد.

تغییر بیومکانیک زانو

اگر یکی از ساختارهای زانو آسیب ببیند، می تواند نحوه حرکت زانو را تغییر دهد. یک سیستم پیچیده از حرکات سر خوردن، غلتیدن و چرخش در مفصل به آچی وجود دارد

محدودیت آستانه حرکت

صدمات و تورم‌ اغلب بر این حرکات تأثیر می‌گذارد، حرکت مفصل را محدود می کند و منجر به سفت شدن زانو می شود. اگر سفتی مداوم زانو دارید، فیزیوتراپیست می تواند تکنیک های حرکت مفصل را برای بازگرداندن حرکت طبیعی زانو برای شما انجام دهد.

مهار درد زانو

اغلب زانو درد به تنهایی منجر به سفتی زانو می شود و این یک واکنش طبیعی است. در مراحل اولیه پس از آسیب زانو، این پاسخ بدن برای جلوگیری از آسیب بیشتر مفید است. به عنوان مثال زمانی که در حال راه رفتن هستیم و زانویمان درد می گیرد، می ایستیم. اما اگر حرکت ادامه پیدا کند، مفاصل و ماهیچه ها دچار درد مزمن و زانو درد مزمن می شوند.

در صدمات شدیدتر، درد زانو ممکن است آنقدر شدید باشد که در واقع حرکت زانو را به کلی محدود می کند. در این مورد، اولین کاری که باید انجام دهید این است که درد و تورم را کنترل کنید، بنابراین بهتر است در مورد داروها و روش هایی که ممکن است کمک کند با دکتر ابراهیم زاده متخصص زانو مشهد صحبت کنید. دکتر ابراهیم زاده پس از معاینه و بررسی زانو به یافتن علل آن پرداخته و سپس در مورد بهترین نوع درمان تصمیم می گیرد.

دکتر محمد حسین ابراهیم زاده

• شماره مطب: ۰۵۱-۳۸۵۴۱۸۱۲ و ۳۸۴۰۹۴۵۲-۰۵۱
• آدرس مطب: مشهد- خیابان کوهسنگی ۷- ساختمان فراز-طبقه هفتم

دکتر ابراهیم زاده را بهتر بشناسید

روش های درمان

درمان سفتی زانو بر کاهش درد و التهاب و بازیابی انعطاف پذیری و تحرک‌ زانو تمرکز دارد. مراحل زیر به ویژه پس از آسیب‌دیدگی زانو می تواند کمک کننده باشد:

• محافظت: مفصل از آسیب بیشتر، به عنوان مثال. با بریس
• استراحت: از فعالیت‌های تشدیدکننده، اما پا را به آرامی در حرکت نگه دارید تا گرفتار نشود.
• یخ: یخ درمانی منظم می تواند به کاهش تورم و در نتیجه شل شدن زانو کمک کند.
• فشرده سازی: باندهای طراحی شده خاص مانند لوله گیر به حمایت از زانو و کاهش تورم کمک می کند.
• ارتفاع: بالا نگه داشتن پا به تخلیه مایع اضافی در مفصل کمک می کند.

درمان‌های دیگر معمولاً شامل موارد زیر است:

• تمرینات: تمرینات کششی و تقویتی
• گرم نگهداشتن: گرما جریان خون را افزایش می دهد و می تواند به شل شدن زانو کمک کند
• فعال نگه داشتن زانو: حرکت به کاهش تورم و بهبود روانکاری مفاصل کمک می کند
• دارو: برای کنترل هرگونه درد و التهاب
• تغییرات رژیم غذایی: برخی از غذاها التهاب را افزایش می دهند، برخی دیگر به کاهش آن کمک می کنند
• فیزیوتراپی: به عنوان مثال تمرینات شل شدن مفاصل، توانبخشی و طب سوزنی و…

جمع بندی

هر زمان که احساس کردید دچار سفتی زانو شده اید، به خصوص اگر علت آن ناشناخته بود یا اگر تورم زانو بعد از چند روز شروع به کاهش نکرد، باید توسط پزشک متخصص زانو مشهد دکتر ابراهیم زاده برای تشخیص دقیق معاینه شوید. در بیشتر موارد، هرچه درمان زودتر شروع شود، بهبودی سریع‌تر انجام می‌شود، بنابراین مداخله زودهنگام برای کاهش تورم زانو و جلوگیری از سفت شدن زانو حیاتی است.

در صورتی که نیاز به مشاوره در مورد زانو درد، سفتی زانو و یا جراحی زانو دارید، می‌توانید از طریق شماره‌های 05138541812 و 05138409452 با مطب دکتر ابراهیم زاده، متخصص جراحی زانو تماس حاصل فرمایید.