پیچ خوردگی زانو؛ از علت تا درمان

پیچ خوردگی زانو می‌تواند بر رباط ها، غضروف ها و بافت های نرم اطراف زانو تأثیر بگذارد. پیچ خوردگی زانو یک مشکل رایج است که می تواند باعث آسیب به رباط ها و غضروف زانو شود. اغلب منجر به درد و تورم، بی ثباتی و محدود کردن عملکرد می شود.
جدی‌ترین آسیب‌های پیچشی زانو معمولاً در طول فعالیت‌های ورزشی اتفاق می‌افتد که ترکیبی از سرعت، تغییرات ناگهانی جهت و تکل‌های تماسی منجر به آسیب می‌شود. این عارضه مخصوصاً هنگام پوشیدن کفش‌های استوک‌دار مانند فوتبال یا راگبی یا اسکی اتفاق می‌افتد، زیرا پا درحالی‌که ساق‌پا می‌چرخد، بیش‌ازحد کشیده می‌شود و زانو را دچار پیچ‌‌خوردگی می‌کند.
آسیب پیچش زانو ممکن‌است به‌ یک یا چند رباط از چهار رباط آسیب برساند و یا باعث آسیب منیسک‌زانو شده و درنهایت ممکن‌است منجربه پارگی رباط شود.

در این مقاله از وبسایت دکترابراهیم‌زاده جراح ارتوپد و متخصص جراحی زانو ما به شایع‌ترین آسیب‌های مرتبط با پیچ خوردگی زانو، نحوه ایجاد و درمان آن‌ها می‌پردازیم.

بیایید با یک مرور مختصر از ساختارهای مختلف زانو شروع کنیم تا ببینیم چگونه پیچش بیش از حد باعث آسیب می شود.

از جمله قسمت های زانو که بیشتر با پیچ خوردگی زانو آسیب می بینند را می توان رباط ها و منیسک نام برد.

در هر زانو دو جفت رباط وجود دارد که ثبات مفصل زانو را کنترل می کنند. رباط های جانبی در کناره های مفصل زانو قرار دارند و ثبات پهلو به پهلو زانو را کنترل می کنند. رباط های صلیبی (ACL و PCL) در داخل مفصل زانو قرار دارند و حرکت رو به جلو و عقب زانو را کنترل می کنند.

پوشش مفصل زانو در بالای استخوان ساق پا (درشت نی) دو قطعه هلالی شکل از غضروف لاستیکی فوق العاده ضخیم است که به نام مینیسک شناخته می شود. آنها بالشتکی برای مفصل ایجاد می کنند و به زانو اجازه می دهند تا به آرامی حرکت کند.

آسیب های رایج پیچ خوردگی زانو

پیچ خوردگی زانو به طور معمول به یک یا چند رباط زانو آسیب می رساند
به ترتیب شیوع، شایع ترین آسیب های پیچ خوردگی زانو عبارتند از:

• آسیب ACL: رباط صلیبی قدامی
• پارگی منیسک زانو: غضروف مخصوص زانو
• آسیب MCL: رباط جانبی داخلی
• آسیب‌های پیچیده: بیش‌از یک ساختار در زانو آسیب دیده‌‌است
• PCL: رباط صلیبی خلفی
• LCL: رباط جانبی جانبی

بیایید درمورد هریک از آسیب‌های پیچ خوردگی زانو بیشتر بدانیم

الف- آسیب‌های رباط زانو

شایع ترین آسیب پیچ خوردگی زانو، رگ به رگ شدن رباط است. هنگامی که زانو بیش از حد پیچ می‌خورد، یک یا چند رباط ممکن است تحت کشش بیش از حد قرار گیرند و در نتیجه کشش بیش از حد داشته باشند. بسته‌به‌‌ شدت آسیب‌زانو، پیچ‌خوردگی سه درجه متفاوت دارد.

• درجه1: هیچ‌کدام یا تعداد بسیارکمی از الیاف‌رباط واقعاً پاره‌شده‌اند، فقط بیش‌ازحد کشیده‌ شده‌اند.
• درجه2: برخی از الیاف پاره شده‌اند اما رباط هنوز سالم است.
• درجه3: کل رباط پاره شده‌است (پارگی کامل رباط).

رباط جانبی میانی و جانبی در دو طرف مفصل زانو، رباط جانبی میانی در سمت داخلی (نزدیک ترین به زانوی دیگر) و رباط جانبی جانبی در سمت بیرونی زانو قرار دارند.

رباط‌های صلیبی میزان لغزش استخوان‌های زانو به‌جلو و عقب را کنترل می‌کنند، بنابراین اغلب با زانوی پیچ‌خورده بیش‌ازحد کشیده می‌شوند.

ACL شایع ترین آسیب رباط زانو است.

1. آسیب های MCL
   اسکی اغلب منجر به آسیب رباط زانو می شود
   جانبی داخلی معمولاً آسیب می بیند و زمانی اتفاق می افتد که نیرویی از قسمت بیرونی زانو وارد می شود که زانو را به سمت داخل پا فشار می دهد. آسیب های MCL نیز یک آسیب رایج در اسکی است، به ویژه در افراد مبتدی، زیرا برف باعث ایجاد فشار بر روی رباط جانبی داخلی می شود. زیرا ممکن است در هنگام سقوط بر روی برف، زانو در حین باز بودن پا به داخل فشار وارد کند.
2. جراحات LCL
   آسیب جانبی رباط جانبی زمانی اتفاق می‌افتد که نیرویی از داخل زانو وارد می‌شود که آن را به سمت بیرون فشار می‌دهد و در نتیجه فشاری در سمت بیرونی زانو ایجاد می‌کند که باعث کشیدگی بیش از حد رباط می‌شود. آسیب به رباط های جانبی زانو کمتر شایع است زیرا پای دیگر مانعی ایجاد می کند و بنابراین از این نوع آسیب محافظت می کند.

3. آسیب های ACL
   پیچ خوردگی بیش از حد زانو شایع ترین علت آسیب ACL است که معمولاً به دلیل تغییر جهت یا چرخش سریع هنگام دویدن است. پیچ خوردگی زانو می تواند منجر به پارگی کامل ACL شود. همچنین در هنگام تکل‌های ورزشی که پا به‌زمین چسبیده است و استخوان ساق‌پا به سمت داخل یا عقب بیش از حد فشار داده می شود، آسیب می بیند.

علائم کلاسیک آسیب رباط رباط ACL زانو درد فوری، تورم (در عرض چند ساعت) و صدای تق تق زانو است.

اگر درگذشته دچار پیچ خوردن زانو شده‌اید و یا مشکلات مداومی با ناپایداری زانو دارید، احتمال زیادی وجود دارد که به ACL خود آسیب رسانده‌باشید.

4. صدمات PCL
   این‌مورد درهنگام زانوی پیچ‌خورده بسیارکمتر رخ می‌دهد. PCL معمولاً زمانی آسیب می بیند که زانو بیش از حد به عقب خم می شود. علائم صدمات PCL معمولاً خفیف است و به همین دلیل این آسیب، اغلب مورد توجه قرار نمی گیرد. اما این احساس وجود دارد که زانو کاملاً سرجایش نیست.

ب. پارگی غضروف

منیسک زانو در معرض له‌شدن و پارگی با زانوی پیچ خورده‌است. آسیب های پیچ خوردگی زانو اغلب به غضروف زانو آسیب می رساند
رایج‌ترین راه آسیب دیدگی زمانی است که پا روی زمین ثابت می‌شود، زانو کمی خم می‌شود و زانو به‌طور ناگهانی می‌پیچد، چه درصورت تغییر جهت یا در حین تکل‌زدن.

در منیسک خون ضعیفی جریان دارد، بنابراین بهبودی آن نیز کند است. معمولاً منیسک داخلی در سمت داخلی زانو است که با عبور نیروی بیشتر از قسمت داخلی زانو آسیب می بیند.

نشانه‌های رایج آسیب غضروف به دنبال پیچ خوردگی زانو

درد هنگام راه‌رفتن یا صاف‌کردن پا، تورم (معمولاً در عرض 48 ساعت) و در برخی موارد قفل شدن، جایی که قطعه پاره‌شده غضروف در مفصل زانو گیر می کند و از حرکت جلوگیری می کند.

ج. صدمات‌ پیچیده

اغلب با یک پیچ خوردگی زانو، بیش‌از یک ساختار آسیب می‌بیند و حتی ممکن‌است بیش از یک رباط آسیب دیده‌باشد. معمولاً ACL و MCL، یا ترکیبی از آسیب رباط و غضروف وجود دارد.

حتی ممکن است به سه سازه آسیب برساند. رایج ترین ترکیب سه گانه که آسیب می بینند شامل ACL، LCL و منیسک هستند. صدمات پیچیده که درآن ساختارهای متعدد آسیب‌دیده‌باشند، بدیهی است که بیشتر جدی گرفته‌شوند و باید بدانید که احتمالا بهبودی طولانی‌تری خواهند داشت.

درمان پیچ خوردگی زانو

به منظور درمان فوری پیچ خوردگی زانو باید از اصول PRICE پیروی کنید. جزئیات این روش را در زیر مطالعه کنید.

• محافظت: از زانو در برابر آسیب بیشتر محافظت کنید. این ممکن است شامل استفاده از آتل زانو برای بی حرکت کردن زانو و/یا عصا برای برداشتن وزن از روی زانو باشد.
• استراحت: از هر گونه فعالیت تشدید کننده برای بهبود زانو خودداری کنید .

• یخ: استفاده منظم از یخ به مدت 10-15 دقیقه هر دو ساعت به کاهش تورم و درد کمک می کند. روش‌های مختلفی برای استفاده از یخ وجود دارد، اما برای جلوگیری از ایجاد مشکلات بیشتر، باید به طور ایمن و مؤثر انجام شود – برای اطلاعات بیشتر به بخش یخ درمانی مراجعه کنید.

• فشرده‌سازی: بانداژ کشی یا لوله‌ای به‌کاهش تورم کمک می‌کند.

• ارتفاع: بالا نگه داشتن زانو، در حالت ایده آل بالاتر از سطح قلب، به کاهش تورم کمک می کند.

درمان بیشتر بستگی‌به این دارد که چه‌آسیبی موجب پیچ خوردگی زانوی شما شده‌است. تشخیص زودهنگام پارگی رباط و غضروف برای کاهش‌خطر مشکلات مداوم حیاتی است، بنابراین پس از پیچ خوردگی زانو در اسرع‌وقت به دکتر ابراهیم‌زاده مراجعه‌کنید.

اگر هیچ یک از این آسیب‌های منیسک یا رباط زانو شبیه مشکل شما نیست، برای یافتن علت درد به مطب دکتر ابراهیم زاده جراح ارتوپد و متخصص جراحی زانو مراجعه‌ کرده و با وی مشورت نمایید.

مقالات زیر ممکن است به شما کمک کنند:

• علت سوزش زانو چیست؟
• علت زانو درد هنگام نشستن چیست؟
• قفل شدن زانو؛ علل و راه های درمان
• چرا هنگام بالا و پایین رفتن از پله ها زانو درد می شویم؟
  

منبع