قفل شدن زانو؛ علل و راه های درمان
قفل شدن زانو هنگامی رخ می دهد که فرد به صورت ناگهانی نتواند پای خود را دراز کرده و زنوی خود را صاف کند. علت آن هم معمولا آسیب به ناحیه زانو و التهاب مفصل زانو است.
زانوهای ما در واقع جزو مهم ترین مفصل های بدنمان هستند. زانوها جدا از تحمل وزن بدن فرد، فعالیت های روزمره مانند ایستادن، راه رفتن و بالا رفتن از پله ها را امکان پذیر می کنند. در نتیجه این استفاده مکرر از زانوها، زانوها مستعد آسیب و قفل شدن می شوند.
دو نوع زانوی قفل شده وجود دارد: زانوی قفل شده کاذب و زانو قفل شده واقعی. برای اطلاعات بیشتر در مورد علل، علائم و درمان آنها به خواندن این مقاله از وبسایت دکتر ابراهیم زاده متخصص زانو ادامه دهید.
زانوی قفل شده چیست؟
هنگامی که افراد نتوانند زانوی خود را به راحتی صاف کرده و آن را خم کنند، به آن زانوی قفل شده می گویند.
زانوی شبه قفل شده
آسیب به زانو یکی از دلایل احتمالی این عارضه است. زانوی قفل شده زمانی اتفاق می افتد که پس از ضربه، درد شدید و اسپاسم ضلانی موجب انقباض و در نتیجه قفل شدن زانو می شود. این مکانیس در زانو به صورت خودکار توسط بدن انجام می شود. انقباض زانو در این حالت موجب جلوگیری از آسیب بیشتر به زانو می شود.
اگرچه سفت شدن و تورم عضلانی، خم شدن یا صاف کردن زانو را دردناک می کند، اما مفصل زانو به خودی خود از نظر فیزیکی ناتوان از حرکت نیست.
زانوی قفل شده واقعی
قفل شدن واقعی زانو زمانی اتفاق می افتد که چیزی از نظر فیزیکی از صاف شدن زانو جلوگیری کند. زمانی که فردی زانوی قفل شده واقعی داشته باشد، مفصل زانو او در یک وضعیت گیر می کند و اصلا نمی تواند حرکت کند.
علل قفل شدن زانو
دکتر ابراهیم زاده متخصص زانو مشهد دلایل متعددی را برای این عارضه برشمرده است. از جمله علل بالقوه شبه قفل شدن زانو عبارتند از:
- درد ناشی از آسیب زانو
- التهاب زانو که بر اثر آسیب به مفصل اتفاق می افتد
- سندرم پلیکا که التهاب بافت مفصل زانو است
- ناهنجاری کشکک، جایی که کاسه زانو به درستی حرکت نمی کند
دلایل قفل شدن واقعی زانو
برخی از دلایل بالقوه قفل شدن واقعی زانو عبارتند از:
پارگی منیسک
منیسک ها دو تکه غضروف c شکل هستند که در دو طرف مفصل زانو قرار دارند و مانند یک بالشتک محافظ استخوان، بین استخوان های ران و ساق پا عمل می کنند. اگر منیسک پاره شود، یک قطعه می تواند جدا شده و در مفصل زانو گیر کند و باعث قفل شدن مفصل شود. پارگی مینیسک می تواند در حین چرخش یا چرخش شدید زانو رخ دهد. علل دیگر عبارتند از استفاده بیش از حد و تغییرات دژنراتیو در زانو.
دررفتگی کشکک
برخی آسیب‌های وارده به زانو می‌تواند باعث خارج شدن کاسه زانو یا کشکک از موقعیت خود شود. به این عارضه دررفتگی کشکک می گویند. دررفتگی کشکک نیز می تواند باعث قفل شدن زانو در حین اکستنشن شود.
التهاب مفصل زانو
اگر ساختارهای داخل مفصل زانو متورم و ملتهب شوند، ممکن است از گسترش زانو جلوگیری کنند. تورم ممکن است در نتیجه آسیب، استفاده بیش از حد یا آرتروز رخ دهد.
علائم شبه قفل شدن زانو
علامت اصلی قفل شدن شبه زانو درد است. افراد احتمال دارد علائمی مانند علائم زیر را تجربه کنند:
- احساس قفل شدن کوتاه در زانو
- احساس گرفتگی زانو
- احساس شلی یا بی ثباتی در زانو
علائم قفل شدن واقعی زانو
اولین و مهمترین علامت در قفل شدن واقعی زانو، عدم توانایی صاف کردن زانو است. در برخی موارد، فردی که زانو قفل شده واقعی دارد، ممکن است درد را نیز تجربه کند.
اگر قسمت های غضروفی در داخل مفصل باعث قفل شدن واقعی زانو شود، ممکن است فرد علائم و نشانه‌های دیگری را تجربه کند، از جمله:
- سفتی مزمن در زانو
- مشکل در صاف کردن کامل زانو
- احساس ترکیدن در زانو
- احساس برآمدگی در محل
- درد و تورم متناوب
راه های تشخیص زانو قفل شده
اسکن تصویربرداری از زانو ممکن است به آشکار شدن علت اصلی قفل شدن زانو کمک کند. دکتر ابراهیم زاده متخصص جراحی زانو با پرسیدن سوالاتی در مورد علائمی مانند درد و تورم شروع می کند. سپس زانو را به صورت فیزیکی معاینه می کند تا علائم کبودی، التهاب و حساسیت را بررسی کند.
در طول معاینه، پزشک ممکن است برای ارزیابی مفصل زانو را فشار داده یا بکشد. حتی ممکن است وی از بیمار بخواهد تا چند قدم در اتاق راه رفته تا میزان حرکت وی را بتواند ارزیابی کند.گاهی اوقات نیز دکتر ابراهیم زاده برای بررسی دقیق تر و ارزیابی بهتر، تصویربرداری تشخیصی را توصیه می کند.
گاهی اوقات، پزشک ممکن است تصویربرداری تشخیصی را برای بررسی دقیق زانو توصیه کند. مانند:
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
آزمایش های دیگری نیز وجود دارند که می تواند به پزشک کمک کند تا وی بتواند زانو را از نظر التهاب و عفونت بررسی کند. این آزمایش ها اعم از آزمایش خون و نمونه برداری از مایع مفصل زانو است که به ان آرتروسنتز می گویند.
درمان زانوی قفل شده
درمان ها بر اساس نوع زانو قفل شده و علت اصلی آن متفاوت است.
پارگی منیسک
درمان های مختلفی برای پارگی منیسک وجود دارد. حتی درمان های خانگی. اما در نهایت همه چیز به به محل و شدت آن بستگی دارد.
اگر پارگی کوچک و در قسمت خارجی منیسک باشد، پزشک ممکن است انجام روش RICE را توصیه کند. مخفف RICE مخفف عبارت زیر است:
- استراحت: از انجام فعالیتی که باعث می شود زانویتان درد بگیرد، دست بردارید
- یخ: یک کیسه یخ سرپوشیده را به مدت 15 تا 20 دقیقه هر بار چند بار در روز روی زانو بگذارید.
- فشرده سازی: یک باند فشاری الاستیک بپوشید و زانویتان را محکم نگهدارید.
- ارتفاع: دراز کشیده و پاهایتان را طوری قرار دهید تا زانوهایتان بالاتر از قلب باشد. این عمل می تواند موجب تخلیه خون اضافی در زانو شده و تورم را کاهش دهد.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن نیز می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
در برخی موارد، دکتر ابراهیم زاده متخصص زانو مشهد ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به فرد برای بازیابی حرکت در مفصل زانو توصیه کند.
علل دیگر
علل دیگر، مانند بدخیمی کشکک یا سندرم پلیکا، معمولاً به فیزیوتراپی در کنار یخ، استراحت و داروهای ضد التهابی نیاز دارند.
روش های جلوگیری از قفل شدن زانو
افراد می توانند با انجام تمرین و ورزش در محدوده فیزیکی مناسب برای زانوهای خود، از آسیب جلوگیری کند. البته باید بدانید که همیشه نمی‌توان از آسیب ها و شرایطی که می تواند باعث قفل شدن زانو شود جلوگیری کرد. با این حال، اقداماتی وجود دارد که افراد می توانند برای محافظت از زانوهای خود انجام دهند. این اقدامات شامل؛
- اجتناب از انجام ورزش های تماسی مانند فوتبال، راگبی و …
- استراحت در حین فعالیت هایی که باعث زانو درد می شود
- ورزش در محدوده فیزیکی مناسب بدن
- تقویت عضلات پا و زانو
- حفظ انعطاف پذیری زانو
جمع بندی
دو نوع زانو قفل شده وجود دارد – واقعی و شبه واقعی. در زانوی قفل شده واقعی، زانو از نظر فیزیکی قادر به حرکت نیست. در زانوی شبه قفل شده، زانو از نظر فیزیکی توانایی حرکت دارد، اما فرد به دلیل درد یا تورم شدید نمی تواند آن را حرکت دهد.
هر دو نوع زانو قفل شده معمولاً به داروهای مسکن، یخ و استراحت نیاز دارند. دکتر ابراهیم زاده متخصص زانو ممکن است به شما توصیه کند تا از یک فیزییوتراپیست کمک بگیرید. . اگر این اقدامات موثر واقع نشد، ممکن است نوعی عمل جراحی لازم باشد.
