چرا هنگام خواب زانو درد می‌شویم؟ (دلایل زانو درد شبانه + درمان)

افراد زیادی با بدخوابی ناشی از زانو درد شبانه رنج می‌برند. این مشکل ممکن است حتی خواب شب را از شما سلب کند. اما با آگاهی از دلایل ایجاد زانو درد و روش های تسکین آن می‌توانید خواب راحتی داشته باشید. پس از تشخیص عاملی که موجب بروز زانو درد می شود، می‌توانید به دنبال روش‌های درمان آن مانند مصرف دارو، استراحت و یا فیزیوتراپی و… باشید.

هدف ما در بخش مقالات وب‌سایت دکتر ابراهیم زاده افزایش آگاهی شما از مراحل و روند جراحی زانو و جراحی شانه است تا ترس شما از این فرآیند کاهش یابد. اکثر مراجعین به آقای دکتر ابراهیم زاده به دلیل ترس بی‌مورد از این عمل، درمان خود را به تعویق انداخته اند و این مورد باعث بدتر شدن اوضاع شده. ترس از عمل هم به دلیل عدم آگاهی از فرآیند آن است. شما می‌توانید نظر بیماران مراجعه کننده به آقای دکتر را در صفحه نظرات بیماران بخوانید.

عامل زانو درد شبانه چیست؟

زانوها در بدن ما مسئول تحمل وزن بدن در هنگام ایستادن و راه رفتن هستند. زانو در آناتومی بدن شامل 4 استخوان (استخوان درشت نی، استخوان نازک نی و کشکک) و دو مجموعه عضله بزرگ (چهارسر در جلو و همسترینگ در پشت) هستند.

ثابت نگهداشتن این عضلات و استخوان ها بر عهده تاندون ها و رباط های زیر است:

• رباط صلیبی قدامی(ACL)
• رباط ACL در جلوی زانو قرار دارد، از حرکت فمور به سمت پشت و روی درشت نی جلوگیری می‌کند.
• رباط صلیبی خلفی (PCL)
• رباط PCL باعث می‌شود تا فمور به سمت عقب و جایی که باید باشد، کشیده شود.
• رباط طرفی داخلی: موجب تضمین پایداری داخل زانو می شود.
• رباط طرفی خارجی: موجل تضمین پایداری خارج زانو می شود.

بعلاوه غضروف مفصلی موجب شده تا کشکک زانو در محل صحیح خود قرار داشته باشد و راه رفتن و حرکت را تسهیل کند. همین فرایند را مینیسک (داخلی و بیرونی) با فراهم کردن امکان سرخوردن فمور و درشت نی به روی هم می کند. آن ها از ضربه خوردن به مفصل زانو و ساییده شدن استخوان ها روی یکدیگر و ایجاد درد جلوگیری می کنند.
وجود مشکل در هریک از بخش ها می تواند احساس دردناکی را ایجاد کرده و خواب را از فرد سلب کند.

به صورت کلی 5 عامل زانو درد شبانه عبارتند از:

• درد شبانه بعد از تعویض مفصل زانو
• آرتریت زانو
• نقرس
• التهاب و فعالیت
• آسیب دیدگی
• استفاده بیش از حد از زانو
• دردهای رشد در کودکان

درد شبانه بعد از تعویض مفصل زانو

به طور معمول جراحی آخرین راه درمان برای حل مشکلات درد ناشی از آسیب دیدگی زانو بعد از امتحان آخرین روش‌های درمانی ممکن است. در عمل تعویض مفصل زانو، کشکک جا به جا شده و استخوان سطوح آسیب دیده ترمیم یا برداشته شده و مفصل مصنوعی جایگذاری می شود. جراحی تعویض مفصل زانو دارای تهاجم کمتری است و بخش های سالم در آن محفوظ می‌مانند.
میزان درد شبانه بعد از عمل تعویض مفصل زانو به نوع جراحی بستگی دارد. دوره ریکاوری پس از عمل می تواند بین یک تا سه ماه متفاوت باشد. دوره ریکاوری تعویض جزئی مفصل زانو بین یک تا دو هفته است. همچنین درد شبانه بعد از تعویض مفصل زانو می تواند شدیدتر بوده و فعالیت های روزانه را نیز با چالش مواجه کند.

آرتریت

به مشکل ساییده شدن و پارگی که مفاصل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، استئوآرتریت گفته می‌شود. افزایش سن باعث نازک شدن غضروف می شود و بورسیت زانو خاصیت ضربه‌گیری کمتری را برای زانو فراهم خواهد کرد. اگر عضلات حمایتی در قسمت چهارسر، همسترینگ و ساق پا را از دست دهیم. استخوان های مفصل زانو روی هم فشار وارد کرده و باعث ساییده شدن استخوان‌ها روی یکدیگر می‌شود. این سایش استخوان‌ها روی یکدیگر موجب التهاب در مفاصل شده و همچنین در هنگام حرکت و یا ثاابت بودن، زانو دچار درد می‌گیرد.

مفصل زانو توسط یک کپسول پر از مایع احاطه شده است که مانند روغن ماشین شما، مفصل را تغذیه، روغن کاری و بالشتک می کند. اما یک شبه این مایع خشک می شود و استخوان های زانو شروع به مالیدن روی یکدیگر می کنند. نتیجه زانو درد شبانه و سفتی در مفصل هنگام بیدار شدن از خواب است که هر دو ویژگی کلاسیک آرتریت زانو است. علائم معمولاً پس از شروع یک روز کاهش می یابد، اما اغلب در عصر بازمی گردد.

نقرس

هنگامی که در خون اسید اوره ایجاد می شود، کریستال های اسید اوره در مفصل ها ته نشین می شوند. این عامل موجب بروز تورمی درناک می شود. نقرس معمولا در انگشتان دست پدید می آید اما می تواند زانو هارا نیز درگیر کند. تورم و درد ناشی از نقرس می تواند در شب زانو درد را به دنبال داشته باشد.

علائم نقرس زانو اغلب به طور ناگهانی در شب پدیدار می شوند زیرا کریستال ها در مفاصل در دمای پایین بدن تشکیل می‌شوند. زانو درد شبانه اغلب همراه با قرمزی، گرما و تورم در زانو است.

نقرس معمولاً با ترکیبی از استراحت، دارو و یخ درمان می شود و معمولاً در یک یا دو هفته برطرف می شود. با این حال، تا زمانی که راهبردهای پیشگیرانه مناسبی در نظر گرفته نشود، خطر عود بسیار زیاد است.

التهاب و فعالیت

هر چیزی که باعث تورم یا التهاب در مفصل زانو شود می تواند منجر به درد زانو در شب شود، به عنوان مثال. تاندونیت، رگ به رگ شدن زانو و کشیدگی، تروما، بورسیت و آرتریت روماتوئید.

فضای زیادی در داخل و اطراف مفصل زانو وجود دارد، بنابراین هر آسیبی که باعث تورم یا مایع اضافی در مفصل شود، مانند پارگی غضروف، فشار را افزایش می‌دهد که می‌تواند منجر به درد مبهم و دردناک در زانو شود.

فعالیت بدنی باعث افزایش جریان خون در مفاصل می شود که می تواند منجر به تورم شود. التهاب در زانو معمولاً هر چه بیشتر از بدن استفاده کنیم افزایش می یابد، بنابراین در عصر به اوج خود می رسد. فعالیت بدنی همچنین می تواند باعث تجمع اسید لاکتیک در عضلات شود که منجر به تاخیر در شروع درد عضلانی می شود. شاید تصور نکنید که در حین تمرین زیاده روی می کنید، اما بعد از ظهر همان شب درد زانوی شما در شب واقعاً شروع می شود.

آسیب مینیسک، مفصل، غضروف و رباط

عارضه دیگری مانند نقرس که به نقرس کاذب معروف است با اینکه شیوع کمتری دارد اما بیشتر از بقیه مفصل ها، زانو هارا تحت تاثیر قرار می دهد. نوع دیگری از کریستال کلسیم پیروفسفات نیز در مفاصل ته نشین می شود که نشانه هایی شبیه به نقرس از جمله تورم، گرمی و قرمزی را ایجاد می کند.

آسیب دیدگی

وجود درد در قسمت های مختلف زانو، شاید بیش از چیزی که فکرش را بکنید خواب شب را از شما سلب کند. این درد شاید به صورت مزمن نباشد اما باز هم می تواند موجب اختلال در خواب شبانه شود.

استفاده بیش از حد از زانو

ورزش های طولانی مدت و استفاده زیاد از پاها و مخصوصا زانو ها منجر به زانو درد خواهد شد. این ورزش ها می تواند دوچرخه سواری طولانی مدت یا ورزش بسکتبال به صورت تفننی، کوهنوردی بدون استراحت و یا هرچیزی که فشار زیاد بر مفصل زانو وارد کند، باشد. حتی اگر در حین فعالیت یا پس از آن احساس زانو درد نکنید، ممکن است پس از سرد تر شدن بدنتان دچار این عارضه شوید.

دردهای رشد در کودکان

دردهای رشد یکی از علل شایع زانو درد شبانه در کودکان است. بسیاری از کودکان از درد زانو در شب هنگام و به دنبال جهش رشد رنج می برند. اساساً آنچه در طول جهش رشد می تواند اتفاق بیفتد این است که استخوان های ساق سریعتر از رشد عضلات ساق پا رشد می کنند.

این کشش زیادی را در ماهیچه ها و تاندون ها ایجاد می کند که سپس شروع به کشیدن استخوان می کند و باعث درد زانو می شود که معمولاً در شب بدتر می شود. جهش رشد بیشتر در سنین 3-5 و 8-12 سالگی رخ می دهد. یکی از بهترین درمان ها کشش است، هم برای درمان و هم برای پیشگیری از دردهای رشد.

چرا زانو درد در شب بدتر می‌شود؟

بسیاری از مردم متوجه می شوند که در شب بیشتر از روز زانو درد دارند. هیچ چیز ناامیدکننده‌تر از این نیست که در پایان یک روز پرمشغله به رختخواب بروید، احساس خستگی کنید و ناگهان درد زانو شما شروع شود. شما در طول روز تمام کارهایی را که باید انجام می دهید انجام داده اید، در نهایت این فرصت را دارید که به زانوهای خود استراحت دهید، و آن موقع است که آنها واقعاً شروع به درد می کنند. اما چرا؟

چندین نظریه وجود دارد که چرا درد زانو در شب بدتر می شود:

1. عدم حواس پرتی

در طول روز، اتفاقات زیادی رخ می دهد، ذهن ما به چیزهای دیگر منحرف می شود و اغلب زمانی برای توجه یا فکر کردن به درد نداریم. اما وقتی به رختخواب می‌رویم، با تحریکات و انحرافات کمتری که حواسمان را پرت می‌کند، دردی که در پس‌زمینه است و ناگهان بسیار بلند می‌شود.

کمتر چیزی وجود دارد که ذهنمان را از زانو درد شبانه دور کنیم. هرچه هوشیارتر باشیم، زانو درد شبانه بیشتری احساس کنیم.

2. کم خوابی

درد زانو شبانه می تواند به سرعت به یک چرخه معیوب تبدیل شود. مشخص شده است که محرومیت از خواب باعث افزایش حساسیت به درد، کاهش آستانه درد، اختلال در التیام، کاهش سطح تحمل و افزایش خستگی می شود. همانطور که اینها به یکدیگر وارد می شوند، سطح درد افزایش می یابد و این چرخه ادامه می یابد و درد زانو در شب به تدریج بدتر و بدتر می شود.

3. دی اکسید کربن و رگ های خونی

وقتی نفس می کشیم، اکسیژن هوا را جذب می کنیم و سپس دی اکسید کربن را دفع می کنیم. هنگامی که می‌خوابیم، تعداد دفعات تنفس در دقیقه کاهش می‌یابد و آهسته‌تر نفس می‌کشیم. در نتیجه، سطح دی اکسید کربن در خون ما افزایش می یابد که باعث گشاد شدن رگ های خونی یعنی گشاد شدن قطر آنها می‌شود. این می تواند به اعصاب اطراف فشار وارد کند و آنها را حساس تر کند که می تواند منجر به درد زانو در شب شود.

حس زانو درد شبانه چگونه است؟

زانو درد انواع مختلفی دارد؛ به طور مثال ممکن است سوزش و زانو دردی در شب به شکل حس داغی در مفصل را تجربه کنید. همچنین ممکن است در حالت های ایستاده یا نشسته و یا دراز کشیده باشید و با زانو درد نبضی را در مفصلتان حس کنید.
ممکن است برخی افراد به حدی زانو درد داشته باشند که در شب مجبور باشند حالت خوابیدنشان را عوض کنند. همچنین ممکن است اصلا مشکل به صورت زانو درد نبوده و شامل حساسیت مفصل و تورم درون آن شود. بنابراین برای دانستن از اینکه درد در زانوهایتان چه علتی می تواند داشته باشد، می توانید به دکتر ابراهیم زاده فوق تخصص جراحی زانو در مشهد مراجعه کنید.

چه زمانی برای زانو درد در هنگام شب باید به پزشک مراجعه کنیم؟

شب بیداری به دلیل زانو درد در هنگام خواب شبانه بعد از تعویض مفصل زانو و یا دیگر جراحی های زانو برای مدتی طبیعی است. اگر نتوانید برای مدتی خواب شبانه راحتی داشته باشید، جای نگرانی ندارد؛ اما اگر این زانو درد به مدت طولانی به طول انجامید، حتما به دکتر ابراهیم زاده فوق تخصص جراحی زانو مراجعه کرده و پس از معاینه از علت زانو درد خود مطلع شده و اقدامات لازم را زیر نظر پزشک انجام دهید.

در صورت مشاهده یکی از نشانه‌های زیر می‌توانید با رزرو نوبت توسط پزشک متخصص معاینه شوید:

• تب
• تورم شدید یا غیر طبیعی
• قرمزی بیش از حدی که پس از آسیب از بین نرود
• افزایش درد یا درد بیش از حد
• احساس تب در مفاصل
• حساسیت در مقابل لمس

برخی نشانه‌ها نیازمند اقدام فوری و ضروری برای زانوهایتان هستند. این موارد شامل:

• ظاهر به هم‌ریخته مفصل
• درد به حدی است که تحمل وزن فرد توسط مفصل غیرممکن است.
• آسیب دیدگی زانو که باعث صدا دادن زانو شود
• تورمی که ناگهانی رخ داده است

اگر به مدت طولانی به دلیل زانو درد خوابتان بهم ریخته باشد، ممکن است این درد در طول روز نیز ادامه پیدا کند. هنگامی که جراحی تعویض مفصل انجام شده باشد، خواب ناکافی می تواند مدت زمان نقاهت و بهبود را طولانی تر کند. اگر به مدت 3 الی 4 روز درد به صورت یکسان باقی ماند و کاهش پیدا نکرد، حتما به پزشک خود مراجعه کنید و علت را جویا شوید.

روش های درمان

مصرف دارو

داروهایی بدون نسخه هستند که می توانند موجب کاهش التهاب زانو شوند. این داروها عبارتند از:

• داروهای خوراکی مانند استامینوفن
• مواد موضعی مانند کاپسایسین

اما گاهی اوقات داروهای بدون نسخه به قدر کافی نمی توانند برای کاهش درد موثر واقع شوند. اگر چنین بود از پزشکتان بخواهید تا داروهای قوی تر و موثر تری برایتان تجویز کند.
اگر درد ادامه پیدا کرد و نتوانستید خواب شبانه مناسبی داشهت باشید، ممکن است لازم باشد طبق نظر پزشک زمان بندی مصرف دارو را تغییر دهید. شاید این روش به زانو درد شبانه شما کمک کند.

جراحی

اگر مبتلا به استئوارتریت باشید، مصرف دارو می‌تواند به بهبود علائمتان کمک کند. اما با این حال پزشک متخصص می‌تواند در صورت شدیدتر شدن درد و علائم و تاثیر برفعالیت‌ها و کیفیت زندگی ممکن نیاز به تعویض مفصل زانو داشته باشید. البته مشکلات دیگری نیز هستند که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند، از جمله:

• التهاب شدید تاندون ها
• کندرومالاسی کشکک (زانوی دونده)
• نقرس
• پارگی مینیسک زانو
• آسیب دیدگی های دیگر که بر زانو تاثیر گذاشته اند.

چگونگی کاهش زانو درد شبانه

با یکسری اقدامات و تمرین های آرامش بخش می توانید به کاهش درد زانو قبل خواب کمک کنید. در اینجا 10 راهکار برای درمان زانو درد شبانه که می‌تواند خوابی آسوده را برایتان فراهم آورد را برایتان شرح می دهیم

ابتدا تشکتان را بررسی کنید

بررسی کنید که آیا تشکتان به اندازه کافی و به قدری که راحت باشید، سفت هست یا نه؟ گاهی اوقات استفاده از تشک های نرم گزینه مناسبی نیست؛ به عنوان یک قاعده کلی معمولا باید هر 8 تا 10 سال جهت تعویض تشکتان اقدام کنید. تشک های ابری برای زانو درد شبانه شبانه می تواند بسیار مفید باشند. البته نظر پزشکتان را نیز جویا شوید.

موقع خواب زیر زانوهایتان بالشت بگذارید

برای محافظت بیشتر از زانوهایتان می‌توانید هنگام خواب زیر آن ها بالشت کوتاه و مناسبی را قرار دهید. این کار باعث می‌شود از وارد شدن فشار استخوان ها بر روی یکدیگر در طول شب جلوگیری شود.

یک برنامه شبانگاهی داشته باشید

هنگامی که هرشب دچار بی‌خوابی شده‌باشید، ترس از این دارید که هربار که میخوابید بد خواب شوید. به همین منظور برنامه ای ترتیب دهید که نرم کننده عضلات باشد تا بتوانید یک خواب موفق را تجربه کنید.

قبل از خواب حرکات کششی انجام دهید

هنگام انجام حرکات کششی سعی کنید با آرامش و شدت کم انجام دهید و با انجام حرکات کششی عضله ساق پا را تقویت کنید. در هنگام انجام تمرین ها همچنین موارد زیر را نیز در نظر بگیرید.

قبل خواب یوگا کار کنید

یک تمرین ملایم در حد 20 دقیقه می‌تواند بدن شمارا برای یک خواب راحت آماده کند.

حرکات کششی برای رفع زانو درد شبانه انجام دهید

حرکات کششی باعث می‌شوند عضلات پایین پا گرم‌شده و از فشار روی زانو کاسته شود.

البته در نظر داشته باشید که قبل از شروع هرگونه تمرین ورزشی، برنامه خود را با پزشکتان درمیان بگذارید. اگر پس از انجام تمرین ورزشی دردتان بیشتر شده، این کار را متوقف‌کنید و مجددا به پزشکتان مراجعه کنید.

از حمام گرم یا سرد استفاده کنید

حمام گرم و سرد می تواند تورم را کاهش دهد؛ هنگام شب و قبل از خواب می توانید با حمام کردن به کاهش درد زانوهایتان کمک کنید.

عامل اصلی بروز زانو درد شبانه را درمان کنید

اگر با تمام کارهای انجام‌شده باز هم مشکل زانویتان باقی مانده‌بود، نیاز است اقدامات لازم برای تشخیص و درمان را آغاز کنید. زیرا ممکن است منجر به بروز آسیب های بیشتر شود.

درمان اختلالات خواب

برخلاف تصور عمومی که خواب به معنی بی عملی و عدم فعالیت است، خواب بخش بزرگی از فعالیت‌های روزانه‌ است و برخی از افراد دچار اختلالات خواب هستند باید هرچه سریع‌تر به درمان بی‌خوابی خود بپردازند تا مشکلی برای مغز و جسم آنها پیش نیاید.

چگونه از زانو درد شبانه جلوگیری کنیم؟

بهترین راه برای مقابله با زانو درد در شب این است که در وهله اول از ایجاد آن جلوگیری کنید. پیشگیری بهتر از درمان است! حفظ سلامتی با ترکیبی از رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم همگی می توانند به پیشگیری از زانو درد شبانه کمک کنند. چند کار وجود دارد که می توانید در طول روز انجام دهید تا خطر ابتلا به زانو درد در شب را کاهش دهید:

• قبل و بعد از فعالیت بدنی خود را گرم کنید.
• تمریناتی را برای تقویت و کشش عضلات پا به طور منظم انجام دهید.
• از فعالیت هایی که فشار مضاعفی بر مفاصل زانو وارد می کند خودداری کنید، به عنوان مثال. بلند کردن اجسام سنگین، پریدن های مکرر و چمباتمه زدن
• برای کاهش فشار وارد بر زانو، کفش‌های پشتیبان، بالشتک‌دار و صاف را انتخاب کنید
• پوشیدن زانوبند در صورت درد در هنگام ورزش

سوالات متداول

علت سوزش زانو درد در شب چیست؟

محتمل ترین علت سوزش زانو درد شبانه نقرس زانو است. سایر علل احتمالی سوزش زانو در شب عبارتند از بورسیت زانو، درد عصبی، پارگی رباط و آسیب غضروف زانو.

چرا در شب دچار زانو درد شدید می شوم؟

درد ضربان دار در زانو معمولاً به دلیل وجود مشکل در رگ های خونی مانند فشار خون وریدی، آنوریسم پوپلیتئال یا DVT ایجاد می شود. اگر درد ضربان دار در پای خود احساس کردید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.

چه چیزی باعث زانو درد شدید در شب می‌‌شود؟

درد تیز در زانو در شب معمولاً به دلیل گیر کردن یا فشرده شدن چیزی در مفصل زانو مانند پارگی غضروف یا آرتریت یا تاندونیت ایجاد می شود.

چرا فقط در شب زانو درد می‌کنم؟

زانودردی که فقط در شب اتفاق می‌افتد، نه در روز، همیشه باید جدی گرفته شود، به‌ویژه اگر همراه با کاهش وزن باشد و به طور کلی احساس ناخوشایندی داشته باشید، زیرا می‌تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای جدی مانند سرطان باشد.

جمع بندی و نکات مهم

زانو درد در شب می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله آرتریت، بورسیت، نقرس و تاندونیت باشد. درمان بستگی به علت زانو درد دارد، اما معمولاً شامل استراحت، فیزیوتراپی، یخ زدن زانو، ورزش، داروها برای کاهش التهاب و درد، و در برخی موارد، تزریق یا جراحی است.

• در طول روز به فعالیت های خود توجه داشته باشید که بیش از حد از زانوهایتان کار نکشید تا درد را مدیریت کنید..
• برای استراحت دادن به زانو هایتان در پیاده روی های طولانی مدت در طول مسیر توقف داشته باشید.
• به جای استفاده از تردمیل و دویدن روی آن، از دوچرخه ثابت استفاده کنید تا فشار روی مفاصل را کاهش دهید.
• اگر با انجام فعالیت خاصی دچار درد در ناحیه زانو می شوید، آن را متوقف کنید
• تمرینات ورزشی آبی را به برنامه خود اضافه کنید. چرا که با اینکار فشار نیروی جاذبه را از روی زانوهایتان کاهش می دهید.
• حدالامکان از بالا و پایین رفتن روی پله ها خودداری کنید.
• وزن مناسب خود را حفظ کنید؛ کاهش وزن به حدی فشار را از روی مفاصل تان کم می‌کند که به کاهش درد زانوهایتان کمک بسیاری می‌کند.

منبع