علت صدا دادن و تق تق زانو

گاهی در هنگام نشست و برخاست یا در هنگام خم شدن و یا بالا و پایین رفتن از پله ها، از زانوهایمان صداهایی مانند قرچ و قروچ، تق تق و … میشنویم. هنگامی‌که این نوع صداهای زانو را شنیدیم، لزوما به‌این‌علت نیست که مبتلا به آرتروز زانو شده‌ایم؛ این نوع صدا دادن زانو را پزشکان کریپتوس می‌نامند. در ادامه این‌مقاله از وبسایت دکتر ابراهیم‌ زاده متخصص زانو و جراح زانو به‌بررسی علل صدادادن زانو می‌پردازیم.

کریپتوس یا صدادادن زانو می‌تواند هر مفصلی در بدن را تحت‌تاثیر قراردهد. صدا ممکن است آرام بوده یا به‌راحتی شنیده‌شود. بیشتر این صداها در اعضای زیر شنیده‌می‌شوند:

• زانوها
• دست ها
• پاها
• پایین کمر
• باسن
• شانه

چرا زانو صدا می دهد؟

برای درک بهتر صدای زانو باید بدانید که با افزایش سن، غضروف‌های ما حالت عادی و طبیعی خود را از دست‌داده و به خاطر فشاری که بدن روی زانو وارد می کند، غضروف زانو تغییر شکل می دهد. در واقع غضروف زانو از حالت متقارن به شکل نامتقارن تغییر می کند. به همین دلیل در حین راه رفتن ممکن‌است صدای کلیک یا خراش شنیده‌شود.
یکی دیگر از دلایل صدای زانو می تواند وجود حباب های گاز در اطراف زانو باشد. این حباب‌های ریز در مایع بین مفصلی زانو وجود داشته که در حین خم و راست شدن زانو می ترکند و صدای تق تق ایجاد می کنند. ترکیدن این حباب‌های ریز از دلایل‌ اصلی صدا دادن زانو و مچ‌پا به‌حساب می‌آید.
گاهی‌اوقات نیز به‌دلیل فشار زیادی که به‌ زانو وارد می‌شود و در هنگام‌ حرکت، مفصل‌زانو ساییده می‌شود، ممکن‌است زانو صدا کند.
البته بیشتر صداهای زانو و تق تق زانو در هنگام نشست و برخاست طبیعی است و نیازی به نگرانی نیست؛ اما این موضوع زمانی باید مورد توجه قرار بگیرد که صدای تق تق همراه با درد و یا خالی کردن زانو همراه باشد. در این صورت باید حتما به بهترین جراح زانو و جراح زانو مراجعه کنید.

5 علت اصلی تق تق و صدا دادن زانو

کلیک کردن روی زانو به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد. 5 علت اصلی عبارتند از:

1. آسیب های رباط

رباط یک قطعه ضخیم از بافت همبند است که یک استخوان را به استخوان دیگر متصل می‌کند. زانو دارای 4 رباط اصلی است: ACL، PCL، MCL و LCL. رباط ها ثبات مهمی را برای زانو فراهم می کنند. درصورت آسیب یا پارگی، رباط‌ها بی‌ثباط شده که منجر به تق تق زانو می‌شود.

2. پارگی منیسک

منیسک یک بالشتک C شکل است که بین استخوان ران و استخوان ساق پا قرار گرفته‌است. هرکدام از ما در هر زانو دو منیسک داریم. یکی در داخل زانو و دیگری در خارج (جانبی) زانو. منیسک به عنوان ضربه گیر و تثبیت کننده مفصل عمل می‌کند و مستعد آسیب است. انواع مختلفی از پارگی‌های منیسک وجود دارد. عوامل خطر پارگی مینیسک عبارتند از: سن بالا، جنسیت مرد، زانو‌زدن مرتبط با کار، و بالا رفتن از پله‌ها. آسیب به مینیسک می‌تواند باعث کلیک در زانو و صدا دادن زانو شود که اغلب با درد همراه است.

پارگی مینیسک زانو، تشخیص و راه‌های درمان

3. آرتروز زانو

استئوآرتریت شایع ترین شکل آرتریت است. این یک بیماری مفصلی است که در آن غضروفی که مفصل را می‌کشد و از آن محافظت می‌کند به تدریج فرسوده می‌شود. در نهایت، درد، تورم و محدودیت در حرکت ایجاد می‌شود. تقریباً 13 درصد از زنان و 10 درصد از مردان 60 ساله و بالاتر، آرتروز علامت دار زانو دارند. عوامل خطرناک برای استئوآرتریت زانو عبارتند از چاقی، جنسیت زن، ضربه‌ زدن‌های مکرر زانو، ضعف عضلانی، چمباتمه زدن و آسیب‌های منیسک. از دست‌ دادن غضروف و تورم زانو می‌تواند باعث صدا دادن زانو شوند.

4. سندرم پاتلوفمورال

سندرم پاتلوفمورال، همچنین به عنوان زانوی دونده شناخته می‌شود و یک وضعیت پزشکی است که در آن ناهماهنگی کاسه زانو وجود دارد. در سندرم پاتلوفمورال، کلاهک زانو دیگر به آرامی در شیار استخوان حرکت نمی‌کند. درنتیجه این ناهماهنگی، کلاهک زانو به‌طور مکرر به‌ دیواره استخوان ساییده می‌شود و غضروف، رباط‌ها و تاندون‌ها آسیب می‌بینند. این آسیب‌ها اغلب منجر به کلیک زانو و یا درد و تورم می‌شوند.

5. بافت نرم و بافت اسکار

جراحی یا ترومای قابل توجه می‌تواند باعث آسیب و التهاب بافت نرم زانو شود. علاوه‌‌بر این، بافت اسکار نیز می‌تواند ایجاد شود. هم آسیب بافت نرم و هم بافت اسکار می‌توانند باعث کلیک زانو شوند. در طول سال اول پس از جراحی زانو به دلیل این دو عامل، صدا دان زانو بسیار شایع است.

چه‌زمانی باید نگران کلیک کردن روی زانو باشم؟

کلیک کردن مکرر و صدا دادن زانو که با علائم دیگر همراه نیست، معمولاً جای نگرانی یا ارزیابی بیشتر را ندارد. کلیک کردن روی زانویی که تعداد آن در حال افزایش است و با هر یک از علائم زیر همراه است، نیاز به ارزیابی توسط دکتر جراح زانو دارد.

• درد
• تورم
• قفل کردن زانو
• محدود شدن دامنه حرکتی زانو

انواع صداهای زانو

دربعضی‌مواقع زانو بدون هیچ دردی صدا می‌دهد و برخی بعد از آسیب‌دیدگی زانو، صداهای زانو شنیده می‌شوند. همه صداهای زانو شبیه هم نیستند و هرکدام علائم مخصوص به خود را دارند. به همین دلیل است که ابتدا باید با انواع صداهای زانو آشنا شوید.

• صدا دادن زانو بدون درد

اگر هنگام راه رفتن صداهایی را از زانو و مچ پایتان می شنوید اما دردی احساس نمی کنید، اصلا نیازی نیست نگران باشید. این صداها کاملا طبیعی هستند.

• صدا دادن زانو پس از آسیب به‌مفصل

پس از آسیب در ورزش، حادثه و یا زمین خوردگی ممکن است زانویتان به صدا دربیاید. علت اصلی این صدا ممکن است چرخش و حرکت نادرست زانو باشد. در برخی موارد که فرد اهل دویدن است، ممکن است به دلیل پارگی مینیسک زانو این صداها ایجاد شوند.

پارگی مینیسک زانو، تشخیص و راه‌های درمان

• صدا دادن زانو بدون آسیب به مفصل

گاهی اوقات برخی بیماری ها مانند روماتیسم مفصلی، آرتروز زانو، نرمی غضروف کشکک زانو و … زانوی شما را به صدا در می آورند. این صداها بدون هیچ گونه آسیب‌دیدگی در زانوی شما شنیده‌ می‌شوند.

علل اصلی صدا دادن زانو

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است زانوی شما صدا دهد. از جمله:

حباب‌های هوا در داخل مفصل شما بیرون می‌زند؛ این صدایی است که در صورت شکستن قلنج بند انگشتان ایجاد می‌شود و بدون درد استخوان‌های شما به‌یکدیگر ساییده می‌شوند که معمولاً به‌دلیل آرتروز ایجاد می‌شود.
اگر در مورد صدا دادن زانوی خود نگران هستید، می‌توانید با دکتر ابراهیم زاده بهترین جراح زانو در مشهد صحبت کنید.

عوامل مرتبط به صدا دادن زانو یا کریپتوس

استئوآرتریت به‌دلیل ساییده‌شدن استخوان‌ها به‌یکدیگر به دلیل آسیب یا تحلیل رفتن غضروف (اگرچه همه مبتلایان به آرتریت دچار تاندونیت کرپیتوس نمی شوند) آسیب و التهاب تاندون (مانند آرنج تنیس بازان) می تواند باعث ایجاد صدادر زانو شود.
صدا دادن زانو ممکن‌است علامتی از اشکال‌ دیگر آسیب‌مفاصل و آرتریت باشد، مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریاتیک، آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان و نقرس.

اگر شرایطی مانند تاندونیت دارید که باعث التهاب اطراف مفصل شده‌است، ممکن است زانوی صدا دار را در کنار درد مفاصل و محدودیت‌های حرکتی تجربه کنید.

تشخیص کریپتوس زانو

اگر صدایی دردناک از زانویتان می‌شنوید یا تورم و ناراحتی را تجربه می‌کنید، باید به دکتر ابراهیم‌ زاده جراح زانو مراجعه‌ کنید.

دکتر ابراهیم‌ زاده جراح و متخصص زانو معاینه فیزیکی مفصل شمارا انجام خواهدداد. وی ممکن است شما را برای آزمایشات و اسکن های دیگر برای بررسی بیشتر یا تأیید تشخیص ارجاع دهد، مانند:

• اسکن اشعه ایکس
• ام آر آی
• سی تی اسکن
• اسکن استخوان
• آزمایش خون و…

نمونه ای از خون شما برای علائم عفونت و التهاب تجزیه و تحلیل می شود. در مفصل شما نمونه‌ای از مایع سینوویال برای بررسی بیشتر گرفته‌می‌شود

درمان قطعی صدا دادن زانو

در بیشتر موارد صدادادن زانو، نیازی به جراحی نخواهید داشت. استفاده از یخ روی مفصل و مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی معمولاً برای کاهش درد و التهاب کافی است. با این حال، اگر علائم دیگری دارید که بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، دکتر ابراهیم‌زاده بهترین جراح زانو ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

تزریق دارو یا استروئید برای درمان مشکل زمینه‌ای، مانند درمان آرتریت یا التهاب
آرتروسکوپی برای بررسی مفصل یا ترمیم آسیب تعویض‌مفصل (مانند تعویض‌مفصل ران یا زانو) در موارد شدید یا زمانی‌که مفصل شما به‌شدت آسیب‌دیده است.
ممکن است لازم باشد پس از درمان، تغییراتی در برنامه ورزشی خود ایجاد کنید. پس از درمان برای عدم بازگشت علائم کریپتوس، در هنگام ورزش باید از وزنه های سبک تر استفاده کرد و از فعالیت هایی که فشار زیادی بر مفاصل شما می‌گذارند اجتناب کرد.

سوالات متداول

صدا دادن زانو نشانه چیست؟

صدا دادن زانو با افزایش سن بیشتر می‌شود. در بیشتر موارد، این امر به‌دلیل بیرون آمدن حباب‌های هوا در داخل مفصل شما ایجاد می‌شود که بی‌ضرر است.

اگر شما همچنین احساس ناراحتی و درد می کنید، کرپیتوس شما ممکن است نشانه ای از آسیب یا وضعیت پزشکی زمینه ای باشد. اگر آسیب مفاصل، مانند آرتریت یا نقرس، یا شرایطی که منجر به التهاب اطراف مفصل می شود، مانند تاندونیت، ممکن است دچار کرپیتوس شوید.

آیا صدای زانو خود به خود از بین می‌رود؟

در بیشتر موارد صدا دادن زانو نیازی به‌درمان پزشکی ندارد و به‌مرور درمان می‌شود. همچنین استفاده از یخ روی ناحیه و مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن معمولاً برای کاهش درد و التهاب شما کافی است.

آیا با ورزش می‌توان علائم صدا دادن زانو را درمان کرد؟

ورزش ممکن است به درمان صدای زانوی شما کمک کند، اما ابتدا باید به بهترین جراح زانو مشهد مراجعه کنید تا علت علائم خود را بفهمید. اگر درد و التهاب در اطراف مفاصل خود دارید، ممکن است صحبت با یک فیزیوتراپیست نیز مفید باشد.

آیا باید نگران صدای زانوهای خود باشیم؟

هنگامی که زانو صدا می کند، معمولاً جای نگرانی نیست. با این حال، اگر زانویتان صدا می کند و همراه آن درد، تورم یا ناراحتی را تجربه می کنید، باید به متخصص زانو و جراح زانو مراجعه کنید.