خار استخوان در زانو: علائم و درمان خار استخوان زانو

خار استخوان در زانو یک مشکل رایج به ویژه در افراد بالای 60 سال است. دربرخی موارد، خار استخوان زانو اصلاً نشانه‌ای ندارد.، اما برای افراد دیگر، ممکن است منجر به درد و سفتی شود و واقعاً بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد.

خارهای استخوانی توده‌های سخت و استخوانی هستند که ازطریق فرآیندی به‌نام استئوفیتوز در سطح مفاصل رشد می‌کنند و برجستگی یا برجستگی‌ها را تشکیل می‌دهند. دربرخی موارد، خارهای استخوانی اصلاً هیچ نشانه‌ای ندارند، اما اگر شروع به‌ساییدن سایر استخوان‌ها یا بافت‌های نرم کنند، باید هرچه سریع تر به درمان آن‌ها بپردازید.

خار استخوان روی زانو معمولاً در اثر آسیب غضروف، آرتریت و فشار بیش از حد از طریق مفصل ایجاد می‌شود.

در این مقاله از وبسایت دکتر ابراهیم زاده متخصص ارتوپد مشهد به‌بررسی خارهای استخوانی در زانو، نحوه تشکیل آن‌ها، علل و علائم شایع، نحوه تشخیص و بهترین گزینه‌های درمانی برای خار استخوان زانو خواهیم پرداخت.

خار زانو چیست؟

خارهای استخوانی زانو که استئوفیت نیز نامیده می‌شوند، توده‌های کوچک و سختی از استخوان اضافی هستند که رشدکرده و به‌داخل مفصل‌زانو بیرون می‌زند. آنها معمولاً زمانی ایجاد می‌شوند که فشار بیش از حد بر روی استخوان‌های زانو ناشی از کمبود غضروف باشد.

خار استخوان زانو و آناتومی طبیعی زانو

مفصل زانو نقطه تلاقی بین استخوان ران (فمور) و استخوان پوست (تیبیا) است. این یک مفصل لولا است که به شما امکان می دهد پای خود را خم کرده و صاف کنید.

در وسط “لولا” یک ماده محافظ به نام غضروف وجود دارد که انتهای دو استخوان را می پوشاند.

همچنین لایه ضخیم دیگری از غضروف در بالای استخوان درشت نی وجود دارد که به منیسک معروف است. غضروف زانو مانند ضربه گیر عمل می کند و به استخوان ها کمک می کند تا بدون هیچ گونه اصطکاک در مقابل یکدیگر حرکت کنند.

اگر غضروف زانو آسیب ببیند یا تحت فشار یا اصطکاک بیش از حد قرار گیرد، استخوان‌های زانو با ساییدگی روی یکدیگر تحریک و ملتهب می‌شوند. مفصل زانو شروع به گذاشتن استخوان جدید می‌کند، فرآیندی طبیعی که به‌نام استخوان‌سازی شناخته‌می‌شود تا از خود محافظت کند و نواحی آسیب‌دیده را ترمیم کند. اگر این حالت بیش از حد پیش برود، باعث ایجاد خارهای استخوانی در زانو می شود.

خار استخوان زانو چگونه تشکیل می شود؟

تشکیل خار استخوان زانو از چند مرحله می گذرد:

• آسیب اولیه مفصل: مفصل زانو ممکن است اشکال مختلفی از استرس یا آسیب را تجربه کند، مانند حرکت مکرر، فشار، آسیب یا شرایطی مانند آرتروز. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، غضروف به‌تدریج تحلیل می‌رود و سطوح استخوانی زانو شروع به مالیدن می‌کنند و به یکدیگر فشار مستقیم وارد می‌کنند. این آسیب اولیه می تواند باعث تغییراتی در ساختار مفصل شود و پاسخ التهابی را آغاز کند.

• پاسخ التهابی: التهاب به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی طبیعی در بدن برای محافظت رخ می‌دهد. هنگامی که غضروف زانو آسیب می بیند، التهاب ایجاد می شود تا بهبودی را بهبود بخشد. سلول های التهابی سیگنال های شیمیایی خاصی را آزاد می کنند که جذب و فعال‌شدن سلول‌های تخصصی به نام استئوبلاست را تحریک می‌کند.

• فعال سازی استئوبلاست: استئوبلاست ها سلول های استخوان ساز هستند که نقش مهمی در ترمیم و بازسازی استخوان دارند. در پاسخ به سیگنال های التهابی ناشی از آسیب غضروف، استئوبلاست‌ها فعال می‌شوند و شروع به‌رسوب بافت استخوانی جدید در ناحیه آسیب‌دیده مفصل زانو می‌کنند.

مرحله بعد…

• رشد بیش از حد استخوان: همانطور که استئوبلاست ها بافت استخوانی جدیدی را رسوب می دهند، به تدریج در امتداد لبه های استخوان موجود گسترش می یابد و منجر به تشکیل خارهای استخوانی می شود. این خارها اساساً استخوان اضافی هستند که در پاسخ به آسیب اولیه رشد می کنند.

• تغییرات و پیامدهای مفصل: با گذشت زمان، خارهای استخوانی در زانو می‌توانند باعث تغییر در شکل، ساختار و عملکرد مفصل شوند. آن‌ها می‌توانند به بافت‌های مجاور مانند رباط‌ها، تاندون‌ها یا سایر استخوان‌ها برخورد کنند که به طور بالقوه منجر به درد، محدودیت حرکت و سایر علائم می‌شود.

خارهای استخوانی در زانو معمولاً به آرامی رشد می کنند و در طی چند ماه یا حتی سال‌ها شکل می‌گیرند. نرخ دقیق رشد می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی در بین افراد متفاوت باشد، بسته به عواملی مانند علت زمینه ای، میزان آسیب‌مفصل و پاسخ بدن به شرایط.

رشد استخوان با استئوفیتوز زانو تمایلی به ثابت یا ثابت ندارد. این بدان معنی است که استخوان اضافی معمولاً با سرعت یکنواخت رشد نمی‌کند و پیشرفت خار زانو اغلب تحت تأثیر علت زمینه ای است. ممکن است دوره‌هایی وجود داشته باشد که استئوفیت‌های زانو به سرعت رشد می‌کنند، یا در موارد دیگر رشد آنها ممکن است کند شود یا به طور کلی متوقف شود. اغلب، خارهای زانو به اندازه معینی می‌رسند و سپس بدون رشد بیشتر برای مدت طولانی، شاید حتی برای همیشه، نسبتاً پایدار می‌مانند.

علل شایع خار زانو

خارهای استخوانی در زانو معمولاً در پاسخ به استرس، فشار یا آسیب به غضروف مفصل زانو ایجاد می‌شوند و معمولاً به دلایل زیر ایجاد می‌شوند:

آرتروز زانو

رابطه آرتریت زانو با خار استخوان چیست؟ استئوآرتریت با ساییدگی و پارگی غضروف و خار استخوان زانو مشخص می شود. شایع ترین علت خار استخوان در زانو، استئوآرتریت، یک نوع بیماری دژنراتیو مفصلی است.

آرتروز زانو به‌مرور زمان باعث ساییدگی مفصل می‌شود و غضروف زانو به‌تدریج از بین می‌رود. همانطور که بدن تلاش می‌کند غضروف آسیب‌دیده را ترمیم کند، مواد استخوانی جدیدی ایجاد می‌کند که به‌مرور زمان جمع می‌شود و خار زانو را تشکیل می‌دهد.

شایان ذکر است که در حالی که آرتروز شایع ترین علت خار زانو است، همه انواع آرتریت منجر به خار استخوان در زانو نمی‌شوند. به عنوان مثال، آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به مفاصل خود حمله می کند. این منجر به آسیب مفاصل و التهاب گسترده در سراسر بدن می شود، اما به اندازه استئوآرتریت باعث ایجاد خار استخوان در زانو نمی‌شود.

آسیب‌های قبلی زانو

اگر درگذشته به زانوی خود آسیب رسانده‌اید، ممکن‌است در آینده درمعرض خطر افزایش خار استخوانی در زانو باشید. آسیب های رایج زانو که خطر تشکیل استئوفیت زانو را افزایش می‌دهد عبارتند از:

پارگی منیسک: آسیب به این لایه ضخیم غضروف می تواند قسمت هایی از سطح مفصل زانو را بدون محافظت باقی بگذارد. ممکن است پارگی، ساییدگی، نازک شدن یا از دست‌دادن کامل غضروف وجود داشته‌باشد.

پارگی یا رگ به رگ شدن رباط: کشیدگی یا پارگی بیش از حد یک یا چند رباط زانو می تواند منجر به بی ثباتی شود. این بی ثباتی می تواند اصطکاک یا فشار بیش از حد را در قسمت‌هایی از غضروف زانو وارد کند و در نتیجه غضروف نازک و پاره شود.

شکستگی: شکستگی در یک یا چند استخوان‌زانو یا کاسه‌زانو می‌تواند لایه محافظ غضروفی که سطوح مفصلی را پوشانده است را مختل کند و باعث ایجاد استخوان‌زایی شود که می‌تواند منجر به خار زانو شود.

تغییرات مرتبط با سن

غضروف به طور طبیعی با افزایش سن خراب می شود و حالت ارتجاعی و انعطاف پذیری کمتری پیدا می کند. محتوای آب خود را از دست می دهد و باعث می شود که الیاف کلاژن کمتر منظم شوند. همه این‌ها باعث سفت‌تر و شکننده‌تر شدن غضروف‌ها می‌شود و آن را مستعد ساییدگی و تحلیل رفتن می‌کند و خطر تشکیل خار استخوانی در زانو را افزایش می‌دهد.

استرس مکرر

برخی مشاغل یا فعالیت‌هایی که شامل فشار مکرر روی مفصل‌زانو هستند، مانند زانوزدن، چمباتمه‌زدن، یا دویدن، می‌توانند احتمال ایجاد خار زانو را افزایش دهند. این در ورزشکاران، کارگران و پرسنل نظامی رایج است. فشار و فشار مداوم روی زانو می‌تواند منجر به تشکیل برآمدگی‌های استخوانی شود.

تنش مکرر

خار استخوان روی زانو: بیماری ازگود اشلاترز Osgood Schlatters باعث ایجاد خار استخوانی روی توبروزیته تیبیا می‌شود. خار استخوان زیر زانو اغلب به دلیل سفتی عضلات ایجاد می شود. رایج ترین مثال آن سفتی در عضلات چهار سر ران است.

عضلات چهارسر ران از طریق تاندون کشکک به قسمت جلویی استخوان ساق پا در ناحیه توبروزیته تیبیا، درست زیر زانو متصل می‌شوند. اگر در عضلات چهارگانه سفتی وجود داشته باشد، نقطه اتصال تاندون را می‌کشد. این کشش زیادی بر روی استخوان ایجاد می کند و باعث آسیب و التهاب می شود و در نتیجه بیماری به نام Osgood Schlatters Disease ایجاد می شود.

در اثر این عارضه استخوان اضافی روی زانو پدید می آید و در نتیجه برجستگی سختی در زیر زانو ایجاد می شود. Osgood Schlatters شایع ترین علت خار استخوان در زانو در نوجوانان است و اغلب درست پس از جهش رشد ایجاد می شود.

علل دیگر

چند چیز دیگر وجود دارد که می‌تواند باعث ایجاد خار استخوانی در زانو شود مانند:

• چاقی: اضافه وزن یا چاقی فشار مضاعفی بر روی زانوهای شما، به خصوص قسمت داخلی زانو وارد می کند و شما را در معرض افزایش خطر خار زانو قرار می دهد.

• ژنتیک: ممکن است استعداد ژنتیکی برای خارهای استخوانی روی زانو وجود داشته باشد. اگر والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ شما آنها را داشته باشند، شما در معرض خطر بیشتری برای ایجاد خار زانو هستید

• بیومکانیک پا تغییر یافته: صاف بودن کف پا، نحوه هدایت نیروها از طریق ساق پا را تغییر می دهد و فشار بیشتری را به قسمت داخلی زانو وارد می کند. این امر خطر خار داخلی زانو را افزایش می دهد

• رژیم غذایی: نشان داده شده‌است که برخی غذاها و نوشیدنی‌ها خطر ابتلا به خار زانو و آرتروز مانند چربی‌های اشباع و ترانس، غذاهای بسیار فرآوری شده و کربوهیدرات‌های تصفیه شده را افزایش می‌دهند. در مقابل، برخی مواد غذایی مانند ماهی‌های چرب و سبزیجات سبز برگ می‌توانند به کاهش خطر کمک کنند.

علائم خار استخوان در زانو

در بسیاری از موارد، استئوفیت‌های زانو کوچک هستند و در واقع هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند. مردم اغلب تا زمانی که در عکس رادیوگرافی ظاهر شوند کاملاً از وجود خار استخوان در زانوهای خود بی اطلاع هستند. اما اگر خار زانو به اندازه‌ای بزرگ شود که شروع به تجاوز به ساختارهای دیگر کند، می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند.

علائم خار استخوان زانو معمولاً عبارتند از:

زانو درد: خارهای استخوانی روی زانو می توانند باعث درد شوند، به خصوص اگر شروع به مالیدن روی استخوان ها یا بافت های نرم دیگر کنند. ممکن است در حین حرکت دادن زانو یا فعالیت‌های تحمل وزن، درد شدید و گیرا ایجاد شود، یا درد پس زمینه‌ای مبهم‌تر باشد که اغلب پس از عدم فعالیت طولانی‌مدت بدتر می‌شود.

تورم زانو: پاسخ های التهابی مرتبط با خار استخوان می تواند منجر به تورم مفصل زانو شود.

خار زانو معمولاً در کنار زانو ایجاد می‌شود، بنابراین ممکن است باعث تورم موضعی زانو شود، یا ممکن است تورم عمومی‌تر زانو که ناحیه بزرگ‌تری در اطراف مفصل زانو در بر می‌گیرد، ایجاد شود.

سفتی مفصل: یکی از شایع ترین خارهای استخوانی در علائم زانو، سفتی زانو است. خارهای استخوانی می توانند حرکت صاف مفصل زانو را محدود کنند و اگر به اندازه کافی بزرگ باشند، در واقع می توانند تا حدی یا به طور کامل حرکت در جهات خاص را مسدود کنند. به این فکر کنید که گوه ای زیر در وجود دارد. این سفتی می تواند خم شدن یا صاف کردن کامل زانو را دشوار کند و ممکن است پس از دوره های عدم تحرک بیشتر مشخص شود. اگر خارهای استخوانی دامنه حرکتی طبیعی مفصل زانو را مختل کند، می‌تواند باعث محدودیت در فعالیت هایی مانند راه رفتن، دویدن، چمباتمه زدن و بالا رفتن از پله شود.

دیگر علائم خار استخوان در زانو

احساس کلیک یا قفل شدن: خارهای استخوانی در زانو می‌توانند باعث ایجاد اختلالات مکانیکی در مفصل شوند که در نتیجه باعث ترکیدن زانو یا احساس کلیک/صدا در حین حرکت می‌شود. اگر خار استخوانی روی زانو بشکند، می‌تواند در فضای مفصل شناور شود و باعث قفل شدن زانو شود، جایی که زانو گیر می‌کند و نمی‌تواند حرکت کند.

ضعف یا ناپایداری: بسته به اندازه و محل خارهای استخوانی زانو، ممکن‌ است بر ثبات مفصل‌ زانو تأثیر بگذارند یا در عملکرد عضلات و رباط‌های اطراف اختلال ایجاد کنند. این می تواند منجر به احساس ضعف یا بی ثباتی در زانو شود

بی‌حسی و سوزن سوزن شدن: اگر خار استخوان زانو به یکی از اعصاب مجاور فشار بیاورد یا تحریک کند. ممکن‌است احساس سوزن سوزن شدن یا کاهش حس اطراف زانو را تجربه‌کنید که ممکن‌است به پایین ساق پا کشیده شود.

نواحی ناهموار در سطح مفصل: ممکن است بتوانید یک توده سفت را روی یا اطراف زانو احساس کنید و/یا ببینید. این معمولاً در لبه های مفصل زانو یا زیر زانو در جلوی ساق پا رخ می دهد.

مشکلات مرتبط با خار استخوان در زانو

خار استخوان زانو می تواند خطر ابتلا به سایر مشکلات زانو مانند:

• تاندونیت

خارهای استخوانی می توانند اصطکاک بیش از حد را در تاندون های زانو اطراف ایجاد کنند که می تواند منجر به التهاب و دژنراسیون شود که به عنوان تاندونیت زانو شناخته می‌شود. انواع شایع تاندونیت مرتبط با خار استخوان زانو شامل تاندونیت چهارسر ران (بالای زانو)، تاندونیت کشکک (درست زیر زانو) و سندرم نوار ایلیوتیبیال (زانوی خارجی) است.

• بورسیت

خارهای زانو همچنین ممکن است فشار زیادی بر بورس زانو وارد کنند. کیسه‌های کوچک پر از مایع که بین بافت‌های نرم و استخوان قرار دارند. این امر می‌تواند منجر به تورم در نقاط مختلف اطراف زانو شود، بسته به اینکه کدام بورس درگیر شده‌است. شایع ترین بورسیت زانو که با خارهای استخوانی مرتبط است، بورسیت پس آنسرین (داخلی زانو)، بورسیت اینفراپتلار (زیر زانو) و بورسیت ایلیوتیبیال (خارجی زانو) است.

تشخیص خار استخوان در زانو

تشخیص خار استخوان زانو معمولاً توسط دکتر ابراهیم زاده متخصص ارتوپد مشهد انجام می‌شود و معمولاً شامل ترکیبی از بررسی تاریخچه پزشکی کامل، معاینه فیزیکی و مطالعات تصویربرداری است.

سابقه پزشکی

پزشک شما با پرسش در مورد علائم زانو، شروع، مدت زمان و هر عاملی که آنها را بدتر یا کاهش می دهد، از شما سوال خواهد کرد. آنها همچنین در مورد سابقه پزشکی، جراحات یا جراحی های قبلی زانو، و هر گونه بیماری زمینه ای که ممکن است در تشکیل خار استخوان زانو نقش داشته باشد، سوال خواهند کرد.

معاینه فیزیکی

در طول معاینه فیزیکی، آنها مفصل زانو را ارزیابی می‌کنند و به دنبال نشانه‌هایی از التهاب، تورم، حساسیت و محدودیت‌های دامنه حرکتی می‌شوند که ممکن است نشان‌دهنده خار استخوانی در زانو باشد. آنها همچنین ممکن است مانورها یا آزمایشات خاصی را برای ارزیابی ثبات و یکپارچگی مفصل زانو انجام دهند.

مطالعات تصویربرداری

اگر دکتر ابراهیم زاده متخصص ارتوپد مشهد مشکوک به وجود خار استخوانی در زانو شود، ممکن‌است شمارا برای آزمایش‌های تصویربرداری بفرستد تا وجود خار زانو را تأیید کند و اندازه، محل و تأثیر آن‌ها بر مفصل زانو را ارزیابی کند، مانند:

اشعه ایکس

اشعه ایکس تصاویر دقیقی از استخوان ها ارائه می دهد و هر گونه ناهنجاری استخوانی از جمله خار استخوان را برجسته می کند.

MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی)

در تصویر برداری MRI، از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر بسیار دقیق از بافت های نرم، از جمله غضروف، رباط ها و تاندون ها در داخل و اطراف زانو استفاده می‌شود. ام آر آی می‌تواند به ارزیابی میزان آسیب مفصل، ارزیابی وضعیت ساختارهای اطراف و شناسایی وجود خارهای استخوانی زانو کمک کند.

آزمایش‌های اضافی

در برخی موارد، ممکن است از آزمایش‌های اضافی مانند سونوگرافی یا سی‌تی اسکن برای ارائه اطلاعات بیشتر در مورد مفصل زانو و تشکیل خار زانو استفاده شود. این آزمایشات می تواند به ارائه یک ارزیابی جامع تر و کمک به برنامه ریزی درمان کمک کند.
تشخیص زودهنگام خار استخوان در زانو برای مدیریت موثر علائم، جلوگیری از پیشرفت بیماری و به‌حداقل رساندن آسیب‌اضافی به غضروف و مفاصل بسیار مهم است.

منبع